mężczyzna ubrany w dobok wykonujący kopnięcie taekwondo

Historia taekwondo – sztuki walki, która stała się dyscypliną olimpijską    

Dowiedz się więcej, na temat taekwondo, sztuki walki, która stała się dyscypliną olimpijską. Poznaj historię i początki taekwondo sportowego.

Historie taekwondo i Korei są nierozerwalnie ze sobą połączone. W tym artykule znajdziesz wiele informacji, które opisują powstanie i rozwój jednej z najpopularniejszych sztuk walki. Nie można ich jednak przedstawić bez odnoszenia się do historycznych zdarzeń, które miały miejsce na Półwyspie Koreańskim. Przez wiele stuleci wpływały  one na losy wszystkich stylów walki, które ostatecznie zostały połączone i z których narodziło się taekwondo. 

Antyczne korzenie taekwondo

Mitologia głosi, że Tangun założył starożytny naród koreański w 2333 r. p.n.e. Nie ma wprawdzie żadnych zapisów potwierdzających istnienie jakiegokolwiek systemu walki wręcz w tamtym czasie. Ludzie musieli jednak walczyć z naturą – i oczywiście z innymi ludźmi – aby przeżyć. Niektórzy badacze uważają, że antyczne rysunki naskalne z około 50 r. p.n.e. przedstawiają wojowników wykonujących techniki walki wręcz, które bardzo przypominają wczesne formy taekwondo. Oznaczałoby to, że historia Taekwondo toczy się od ponad 2000 lat. Ponieważ jednak ludzie zawsze byli w konflikcie ze sobą lub ze zwierzętami, możliwe jest, że rzeczywiste korzenie sięgają wstecz do jeszcze wcześniejszych okresów. W miarę jak ludzkość rozwijała się i wyposażała w coraz bardziej nowoczesną broń, rozsądnie jest przypuszczać, że ci, którzy jej nie mieli, musieli nauczyć się używania rąk i nóg do obrony przed tymi, którzy nią dysponowali. Oparte na kopnięciach i uderzeniach pięścią Taekwondo wpisuje się idealnie w model koreańskiej populacji uczącej się sztuki walki za pomocą rąk i nóg przed agresywnymi sąsiadami.

Starożytne sztuki walki i Era Trzech Królestw

Udokumentowana historia taekwondo zaczyna się wraz z utworzeniem trzech królestw na Półwyspie Koreańskim:

Silla – istniała od 57 r. p.n.e. do 936 r. n.e.

Koguryo – istniało od 37 r. p.n.e. – podbite przez Silla w 668 r. n.e.

Paekje – istniało od 18 r. p.n.e. – podbite przez Silla w 660 r. n.e.

Silla, początkowo najmniejsze z królestw, potrzebowało pomocy Paekje, aby bronić się przed królestwem Koguryo na północy (a także przed piratami). Żołnierze Paekje opanowali dość  prymitywny styl walki wręcz, który przekazali żołnierzom Silla. Chin Heung, 24. król Silla, poszedł o krok dalej w treningu bojowym. Zażądał, aby techniki samoobrony stały się częścią szkolenia wojskowego. Dzięki temu zaczęto formować grupy młodych wojowników nazywane Hwa Rang Do, co w tłumaczeniu oznaczało „Kwitnąca młodość”.

W ten sposób żołnierze Hwa Rang So nauczyli się wczesnej odmiany Taekwondo zwanej Subak. Studiowali także walkę bronią, taką jak miecz, włócznia i łuk. Praktykowali standardy etyczne nauczane przez mnichów buddyjskich. Zasady Hwa Rang Do wymagały od nich poświęcenia się czemuś więcej niż tylko sobie; byli honorowo zobowiązani służyć królestwu i jego obywatelom oraz wieść wzorowy styl życia. Z tych właśnie zasad wywodzi się współczesna formuła taekwondo nauczana w większości dojangów. Podboje militarne Silla pomogły pokonać ich wrogów i ostatecznie zjednoczyć trzy odrębne królestwa na Półwyspie Koreańskim.

Subak trenowali również zwykli ludzie, nie tylko Hwa Rang Do i wojsko.  Znacznie zwiększyło to jego popularność i liczbę praktykujących. W XIII wieku styl Subak rozwinął się w Taekyon ze zwiększonym naciskiem na kopanie. Taekyon stał się sportem narodowym do czasu okupacji kraju przez Japończyków w 1909 roku. W międzyczasie doszło do powolnej zmiany filozofii towarzyszącej treningom i buddyzm został wyparty przez konfucjanizm. Taekyon coraz bardziej koncentrował się na duchowości, a zwykłych ludzi, którzy uprawiali koreańskie sztuki samoobrony, zniechęcano do przeprowadzania sparingów. Turnieje Subak i Taekyon praktycznie przestały być organizowane.

mężczyzna i kobieta siedzący w dobokach

Okupacja japońska i formalny zakaz walk taekwondo

Kiedy Japonia najechała Koreę, cała tamtejsza kultura i wszystko, co choć w minimalnym stopniu do niej nawiązywało, zostało stłumione. Wszystko, co miało jakiś związek z koreańskim dziedzictwem, sztuką lub praktykami, stało się nielegalne. Mistrzowie Subak i Taekyon musieli się ukrywać lub podróżowali do innych krajów, nauczając i opracowując nowoczesne formy Taekwon-do. Dopiero koniec II wojny światowej przyniósł Koreańczykom wolność i mogli znów legalnie uprawiać swoje tradycyjne sztuki walki. Szybko jednak okazało się, że zostały  one znacznie zmodyfikowane wskutek pojawienia się w nich elementów stylów chińskich i japońskich, które zostały wprowadzone przez powracających z długiej emigracji mistrzów. 

Generał Choi Hong Hi i nowoczesne taekwondo WT

W 1945 roku różne nowo otwarte szkoły Taekyon i Subak w Seulu konkurowały ze sobą i twierdziły, że uczą tradycyjnej sztuki samoobrony. W latach sześćdziesiątych istniało dziewięć różnych szkół, czyli kwanów. Każda szkoła ćwiczyła inny styl. Wszystkie były podobne do Subaka i Taekyona, jednak w wielu z nich można było znaleźć wiele elementów karate i kung-fu.

W 1952 roku pierwszy prezydent Syngman Rhee był pod takim wrażeniem pokazu Taekyon, że nakazał przeszkolenie w nim wszystkich żołnierzy armii. Ówczesny kapitan Choi Hung-hi zaczął standaryzować trening, przywracając Taekyon i Subak do ich korzeni i usuwając wpływy karate i kung-fu. Jego kontakt z taekwondo miał miejsce już wcześniej – podczas II wojny światowej został wcielony do armii japońskiej i wysłany do Korei, gdzie organizował ruch oporu i nauczał samoobrony. Teraz nalegał, aby dziewięć różnych kwanów zjednoczyło się, do czego doszło w 1955 roku. Tae Soo Do została zaproponowana jako nazwa nowo uformowanej sztuki. Jednak dwa lata później większość kwanów przyjęła nazwę Taekwondo (lub Tae Kwon Do), tłumaczoną jako „droga stopy i pięści”.

We wrześniu 1961 roku powstał Koreański Związek Taekwondo, którego celem było dalsze dopracowywanie standaryzacji kwanów. Twórcą Związku był Choi Hang Hi, który wysłał mistrzów Taekwondo na cały świat, aby reprezentowali i nauczali Taekwondo w innych krajach. Zajął się również tworzeniem międzynarodowego organu przedstawicieli, dzięki czemu w Toronto (Kanada) utworzono Międzynarodową Federację Taekwondo (International Taekwondo Federation - ITF). W 1973 roku przedstawiciele 19 różnych krajów spotkali się w Korei, aby założyć Światową Federację Taekwondo (World Taekwondo Federation WTF), która wówczas zorganizowała pierwsze mistrzostwa świata.

ITF i początki taekwondo sportowego

Mistrz Choi Hong Hi, szef Koreańskiego Stowarzyszenia Taekwondo, odegrał kluczową rolę w zwiększaniu popularności Taekwondo na całym świecie, wysyłając zespoły demonstracyjne z Korei do wielu krajów. W 1966 roku wysłał też zespół z Korei Południowej do Korei Północnej w geście dobrej woli, chociaż oba kraje były ciągle w stanie wojny. Rząd Korei Południowej zareagował bardzo negatywnie na te działania, a generał Choi został usunięty ze stanowiska prezesa K.A.T. To wskutek tych wydarzeń przeniósł się do Toronto, gdzie brał aktywny udział w założeniu International Taekwon-do Federation w 1972 roku. Obecnie ponad 130 krajów ma szkoły zrzeszone w ITF.

Najnowsza historia taekwondo – WTF i dyscyplina olimpijska

Od 1973 roku szkoły w ponad 160 krajach (w tym Polski Związek Taekwondo) zrzeszone są w WTF. Siedziba tego usankcjonowanego na szczeblu krajowym organu rządowego znajduje się w Kukkiwon w Seulu w Korei. Według prowadzonej przez Federację strony internetowej ponad pięć milionów praktykujących posiada certyfikaty czarnych pasów z Kukkiwon.

Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl) uznał WTF za oficjalny organ zarządzający taekwondo w 1980 roku. Taekwondo zadebiutowało jako sport pokazowy na igrzyskach olimpijskich w 1988 roku i ponownie w 1992 roku. Na igrzyskach olimpijskich w Sydney w 2000 roku taekwondo zostało uznane za oficjalną dyscyplinę olimpijską i znalazło się w programie Igrzysk.

W ramach WTF uprawia się bardziej sportowy styl Taekwondo niż ten, którym zarządza ITF. Większość mistrzów i instruktorów twierdzi jednak, że tradycyjne taekwondo jest również częścią ich programu treningowego.

Światowa Federacja Taekwondo promuje i organizuje lokalne, regionalne, krajowe i międzynarodowe turnieje na całym świecie. Odbywają się zarówno turnieje sparingowe (walki), jak i konkursy formy (Poomsae). WTF dba o utrzymywanie wysokiej popularności Taekwondo, umożliwiając dojangom (szkołom) promowanie się wśród lokalnych społeczności, nauczanie sztuki walki dla zdrowia fizycznego i sprawności.

Nadzoruje też wprowadzanie zasad moralnych, takich, jakie praktykowane były przez Hwa rang do:

- Bądź lojalność wobec swojego kraju

- Szanuj swoich rodziców

- Bądź wierny współmałżonkowi

- Szanuj swoich braci i siostry

- Bądź lojalny wobec przyjaciół

- Szanuj starszych

- Szanuj swoich nauczycieli

- Nigdy nie odbieraj życia niesprawiedliwie

- Wzmacniaj niepokonaną siłę wewnętrzną

- Bądź lojalny wobec swojej szkoły

- Zawsze kończ to, co zacząłeś

Jeśli te zasady są Ci bliskie, jak najszybciej znajdź najbliższą szkołę (dojang) i zacznij trenować taekwondo.

Doboki, kaski i inne akcesoria do Taekwon-do znajdziesz w ofercie sklepów Decathlon.

Przeczytaj także

mężczyźni trenujący w strojach do taekwondo

Stopnie w taekwondo i odpowiadające im pasy. Blog Decathlon

Sprawdź, jaki stopień zaawansowania reprezentuje każdy kolor pasa, jaki noszą adepci taekwondo. Poznaj stopnie mistrzowskie - Dan. Zapraszamy!

mężczyźni trenujący taekwondo ubrani w doboki

Strój do taekwondo - jak wybrać dobok treningowy. Blog Decathlon

Sprawdź, jaki strój do taekwondo wybierają zawodnicy tej sztuki walki na swoje treningi. Doradzamy jak wybrać najlepszy dobok.

mężczyzna siedzący po ścianą w doboku

O co chodzi w koreańskim taekwondo. Blog Decathlon

Sprawdź, dlaczego warto trenować techniki taekwon-do – sztuki samoobrony, która stała się dyscypliną olimpijską

mężczyźni w dobokach wykonujący kopnięcia

Taekwondo – kopnięcia z wyskoku i innych pozycji. Blog Decathlon

Sprawdź, które kopnięcia i ciosy są najczęściej wykonywane podczas treningów koreańskiej sztuki walki taekwon-do