mężczyzna nurkujący w pletwach i stroju do nurkowania

Czy nurkowanie jest niebezpieczne?

Nurkowanie to sport, który może dostarczyć wielu wrażeń. Czy wraz z głębokością nurkowania rośnie niebezpieczeństwo? Nurkowanie jest bezpieczne?

Jeśli spędzasz wakacje w zagranicznych hotelach, to zapewne zdarzyło Ci się otrzymać oferty nurkowania. Przeważnie chodzi o podziwianie raf koralowych, ale nie tylko. Jeśli posiadasz odpowiedni certyfikat, to możesz zejść na określoną głębokość. Czy nurkowanie jest niebezpieczne? Czy masz się czego obawiać?

mężczyźni w strojach do nurkowania stojący na skałach nad wodą

Rodzaje nurkowania a bezpieczeństwo

Istnieją różne rodzaje nurkowania - mniej i bardziej ryzykowne, ale zawsze w dużej mierze bezpieczeństwo zależy od Twojego doświadczenia, umiejętności i odpowiedzialności. Każdy organizator, który umożliwia schodzenie na dużą głębokość, zapyta Cię, czy masz certyfikat nurkowy. Bez niego nie skorzystasz z usługi. Niestety, ale są i tacy nurkowie, którzy mimo braku odpowiednich umiejętności na własną rękę schodzą głęboko do wody. To nieodpowiedzialne - musisz wiedzieć, jak sobie radzić. Tego możesz się nauczyć podczas zajęć z instruktorem.

Jeśli chodzi o rodzaje nurkowania, to wyróżniamy następujące:

Freediving - na wstrzymanym oddechu, bez sprzętu.

Snorkeling - najprostszy sposób na obserwowanie, co się kryje w zbiornikach wodnych. Potrzebujesz tylko maski do snorkelingu, fajki i płetw. Turyści przeważnie tak podziwiają rafy koralowe.

Scuba diving - czyli nurkowanie z butlą, która zawiera powietrze do oddychania.

Jeśli chodzi o nurkowanie z butlą, to pozwala ono przemierzać podwodne jaskinie, wraki, schodzić na dużą głębokość. Jeżeli uprawiasz snorkeling w miejscu do tego wyznaczonym, to w zasadzie nic Ci nie zagraża. Freediving również jest bezpieczny, jeśli tylko racjonalnie oceniasz swoje możliwości. Nie próbuj schodzić głęboko, tym bardziej, jeśli nurkujesz bez towarzystwa. Jedną z głównych zasad nurkowania jest rozsądek. Jako początkujący powoli stawiaj sobie większe wyzwania, rób to w kontrolowanych warunkach, pod okiem eksperta.

Nurkowanie to atrakcyjny sport, ale obarczony ryzykiem wypadków - jak w przypadku wielu form aktywności fizycznej. Jak często do nich dochodzi? Dane na ten temat zebrała fundacja DAN Europe, która prowadzi rejestr wypadków zgłoszonych na linię alarmową 24/7. Chodzi o zdarzenia, w których nurkowi pomagali lekarze i specjaliści pracujący dla DAN. Okazało się, że zgłoszono ich:

w 2018 roku - 1656,

w 2019 roku - 1810,

w 2020 roku - 931,

w 2021 roku - 921.

Skąd znacznie mniejsza liczba zdarzeń w latach 2020-2021? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba sobie przypomnieć, co się wtedy działo. To efekt pandemii.

Nurkowanie jest bezpieczne, ale nie dla każdego

Żeby nurkować potrzebujesz nie tylko doświadczenia, ale również Twój organizm musi być w  dobrym stanie. Nie decyduj się na nurkowanie, jeśli:

jesteś w ciąży;

masz przewlekłe infekcje;

zmagasz się z gruźlicą;

chorujesz na astmę;

leczysz się na nadciśnienie tętnicze;

zmagasz się z chorobami krążenia i oddechowymi;

cierpisz na przewlekłe choroby nerek i choroby metaboliczne.

Jeśli chcesz wybrać się na kurs nurkowania, to najpierw musisz wybrać się na badania lekarskie. Bez zaświadczenia, które potwierdzi, że nie masz przeciwwskazań zdrowotnych, nie możesz rozpocząć nauki. 

Uwaga: Niepełnosprawność nie powoduje, że nie możesz nurkować. W Polsce działa organizacja zrzeszająca nurków niepełnosprawnych – HSA (Handicapped SCUBA Association). Wśród nich są nawet osoby niewidome i po amputacji kończyn. 

mężczyzna nurkujący w stroju do nurkowania

Co się dzieje, kiedy nurkujesz na dużą głębokość? Jakie jest ciśnienie? Czym jest dekompresja?

Wykonując różne czynności, masz do czynienia ze zmianami ciśnienia. Jeśli zdarzyło Ci się latać samolotem, to wiesz, jaki jest dyskomfort w uszach przy starcie. Podobny odczujesz, kiedy zanurkujesz na głębokość 3 metrów w basenie. Zmieniające się ciśnienie wpływa na uszy i zatoki. Kiedy znajdziesz się na głębokości 10 metrów, to ciśnienie będzie dwukrotnie większe niż na powierzchni. 

W naszych organizmach znajduje się rozproszony gaz z wydychanego powietrza. Kiedy nurkujesz, ciało jest narażone na absorpcję zmagazynowanego w tkankach azotu. Natomiast zmianę ciśnienia odczuwamy wyłącznie w uszach i zatokach, gdzie jest uwięzione powietrze. Wspomniany azot zaczyna się wydostawać z organizmu, kiedy maleje ciśnienie - gdy się wynurzasz. Jeśli spadek będzie bardzo szybki, to jego efektem może być choroba dekompresyjna. Do jej objawów należą: mrowienie, osłabienie nóg, problem z oddawaniem moczu, a nawet utrata przytomności i zaburzenia mowy. Co robić, jeśli do tego dojdzie? Takiej osobie należy podać czysty tlen i przetransportować do komory dekompresyjnej. 

Jak temu zapobiegać? Stosuj się do zaleceń tabel dekompresyjnych. Prędkość wynurzania nie powinna być większa niż 10 metrów na minutę. Nie nurkuj wielokrotnie jednego dnia na dużą głębokość. Zachowaj zdrowy rozsądek - teoria jest ważna w nurkowaniu. Warto wiedzieć, co może się przydarzyć w przypadku zbyt szybkiego wynurzenia i powinien o tym pamiętać również zaawansowany amator nurkowania, który często uprawia tę aktywność.

Inne kłopoty zdrowotne związane z nurkowaniem to:

uraz ciśnieniowy ucha - możesz odczuwać zatkanie ucha i jego narastający ból;

uraz ciśnieniowy zatok obocznych nosa - ból zatok może promieniować do czoła;

uraz ciśnieniowy płuc - objawem jest kaszel, płytki oddech, duszności, krwioplucie i nie tylko; najczęściej dochodzi do tego, kiedy wstrzymasz oddech w momencie, gdy do układu oddechowego dostanie się woda.

Takie dolegliwości mogą wystąpić zarówno w przypadku nurkowania rekreacyjnego, jak i zawodowego czy ekstremalnego. 

kobieta wyciągająca sprzęt do nurkowania z torby

Nurkowanie a odpowiedni sprzęt nurkowy

Zanim zaczniesz się zanurzać, upewnij się, że z Twoim sprzętem jest wszystko w porządku. Staraj się dopasować rozwiązania do wód i warunków, w których będziesz nurkować. Warto mieć skafander na wody zimne i ciepłe - jeśli korzystasz z usług szkoły nurkowej, to na pewno są one tam dostępne, podobnie jak skafandry suche i mokre. Do suchych nie dostaje się woda. Inne ważne akcesoria to buty nurkowe, kaptur i rękawice, automat oddechowy, butla i balast. Zadaniem automatu jest redukowanie ciśnienia w butli - najpierw do około 10 atmosfer, a potem do ciśnienia otoczenia. Balast to ciężarki, dzięki którym kompensujesz wyporność swojego ciała.

Zadbaj o swoje bezpieczeństwo

W różnych miejscach na świecie możesz się spotkać z różnymi instruktorami. Zawsze staraj się poczytać o danej szkole, zanim skorzystasz z jej oferty. Czy rzeczywiście zatrudnia doświadczonych specjalistów? Cenną umiejętność stanowi samodzielna kontrola sprzętu - oceń, czy na pewno wszystko działa, jak należy. Słuchaj instruktorów, którzy mogą Ci zabronić zejścia głębiej czy nurkowania w danym miejscu. Bazuj na swojej wiedzy, ale też na radach tych, którzy są za Ciebie odpowiedzialni.

Niektóre rodzaje nurkowania zaliczane są do sportów ekstremalnych. Jeśli jednak będziesz stosować się do zasad bezpieczeństwa i uprawiać tę aktywność rozsądnie, to nic Ci nie grozi. Pamiętaj, że możesz różnie reagować na zmiany ciśnienia powietrza. Są i tacy, dla których wyzwaniem jest nawet snorkeling. 

Przeczytaj także

chłopiec zakładający dziewczynce maskę do snorkelinguu

Nurkowanie powierzchniowe - czym jest? Jak nurkować w masce snorkeling

Snorkeling to nurkowanie, od którego warto zacząć przygodę z podwodnym światem. Jak uprawiać snorkeling? Jaki sprzęt nurkowy musisz mieć?

kobieta nurkująca w masce i stroju do nurkowania

Nurkowanie bez uprawnień - czy uprawnienia to konieczność?

Marzy Ci się nurkowanie ale nie masz uprawnień? Czy musisz do tego przejść przez kurs dla nurka? Co jest potrzebne, żeby nurkować?

mężczyźni w strojach i maskach do nurkowania

Technika nurkowania - podstawowe umiejętności nurka

Robisz kurs nurkowania? Chcesz zacząć nurkować? Sprawdź, jaka powinna być technika nurkowania, aby bezpiecznie podziwiać podwodny świat.

kobieta w piance do nurkowania z płetwami

Jak zacząć nurkować? Jak zostać nurkiem? Kurs nurkowania?

Interesuje Cię nurkowanie? Jaki sprzęt nurkowy i akcesoria są potrzebne? Sprawdź, jak zacząć nurkować oraz jakie są pierwsze kroki aby rozpocząć kurs