Rower gravel - co to jest? Jaki to rodzaj roweru?

Rower gravelowy (lub po prostu gravel) to rodzaj szybkiego, uniwersalnego roweru, którego głównym przeznaczeniem jest jazda po nawierzchni szutrowej, a także leśnych i terenowych trasach. Swoją budową przypomina on rower szosowy (posiada kierownicę typu baranek), jednak ma jednocześnie szersze opony. Cechą charakterystyczną graveli jest również wyposażenie w hamulce tarczowe. Rower gravelowy to stosunkowo nowy produkt na rynku. Warto więc zapoznać się z krótką historią tego, jak to się stało, że na dobre zagościł na sklepowych półkach.

Wśród sympatyków jednośladów bardzo często można spotkać się z opinią, że gravele to zwykły zabieg marketingowy, sztucznie stworzone modele rowerów, które - według producentów - są czymś, czego każdy potrzebował, choć nie do końca zdawał sobie z tego sprawę. Cóż, nie jest to do końca prawda, ponieważ rowery gravelowe naprawdę powstały w odpowiedzi na realne potrzeby. A ich historia ma swój początek w Stanach Zjednoczonych.

Warto być świadomym, że - w przeciwieństwie do Polski - w USA nie ma zwyczaju asfaltowania dróg lokalnych. Ze względu na wielkość kraju oraz liczbę dróg jest to po prostu nieopłacalne. Asfaltem pokryte są jedynie ulice miast oraz główne drogi. Jednocześnie rozbudowana sieć dróg lokalnych łączących ze sobą znacznie oddalone od siebie miejscowości ma charakter szutrowy. W odpowiedzi na potrzeby Amerykanów producenci rowerów postanowili stworzyć model, który pozwoli szybko pokonać długi dystans, a jednocześnie będzie przystosowany do jazdy po nieutwardzonych drogach. Tak właśnie powstał rower szutrowy, jakim jest gravel.

Rowery gravelowe odnalazły swoje zastosowanie również w sporcie. W okolicach 2006 roku znacznie wzrosła popularność szutrowych wyścigów kolarskich. Początkowo ścigano się w nich na przerobionych wersjach rowerów przełajowych, jednak szybko doceniono właściwości graveli i od tego czasu wyścigi odbywają się na rowerach gravelowych. Zapoczątkowało to proces popularyzacji graveli, który trwa do dziś. Obecnie bardzo wielu kolarzy decyduje się na zakup właśnie tego modelu.

Historia historią, ale teraz czas już przejść do aspektów technicznych. Czym właściwie charakteryzuje się rower gravelowy? Rozłóżmy go na czynniki pierwsze i przeanalizujmy każdy element z osobna.

Rama

Choć sam gravel przypomina nieco rower szosowy, to ich ramy różnią się w wielu aspektach. W przypadku roweru gravelowego mamy do czynienia z wydłużonym tylnym trójkątem, który pozwala na założenie szerokich opon, a także zapewnia większą stabilność. Różnicę stanowi także wyższa główka ramy, która pozwala na jazdę w bardziej wyprostowanej pozycji, co przekłada się na większy komfort dla pleców. Inne odmienności znaleźć możemy także w rozstawie osi oraz kątach ramy.

Omawiając ramę, nie sposób nie wspomnieć o materiałach, z których może być wykonana. Wybór konkretnego tworzywa uzależniony jest od naszych oczekiwań, a także środków finansowych, które jesteśmy w stanie przeznaczyć na ten cel. W przypadku graveli możemy spotkać się z czterema rodzajami ram: stalowymi, aluminiowymi, tytanowymi lub wykonanymi z włókna węglowego.

Ramy stalowe charakteryzują się wytrzymałością oraz odpornością na wstrząsy, lecz należy zdawać sobie sprawę z tego, że jest to dosyć drogi zakup, a sama rama jest dosyć ciężka. Zdecydowanie największą popularnością w przypadku ram rowerowych cieszy się aluminium. Jest to kompromis pomiędzy lekkością, wytrzymałością a niską ceną. Minusem jest to, że aluminium dosyć przeciętnie radzi sobie z drganiami.

Ramy tytanowe nie należą do tanich zakupów. Jest to materiał niezwykle wytrzymały i sprężysty, a jednocześnie lżejszy od stali. Potencjalnych kupców może jednak odstraszyć dosyć wysoka cena. Ostatnim rodzajem jest rama karbonowa, czyli wykonana z włókna węglowego. Jest to opcja nieco droższa od aluminium, jednak zdecydowanie tańsza od stali i tytanu. Karbon to materiał wytrzymały oraz dobrze tłumiący drgania.

Opony

W gravelach (podobnie jak w przypadku szosówek i przełajów) najczęściej wykorzystuje się koła o średnicy 28 cali. Rozmiar opon waha się tutaj 35 mm do nawet 50 mm, jednak najpopularniejsze są opony o szerokości 40-42 mm. Zanim dokonamy zakupu konkretnego modelu, warto upewnić się jakiej grubości opony pozwala on założyć.

Wybór opon wiąże się również z koniecznością zdecydowania się na konkretny rodzaj bieżnika. Mamy tutaj dosyć spore pole do popisu. Bieżnik możemy swobodnie dopasować do swoich preferencji oraz potrzeb. Może być on całkowicie gładki, typu semi-slick (gładsze na środku, kostki bieżnika po bokach), z drobną i gęsto upakowaną kosteczką, a także modele typowo terenowe, w których klocki bieżnika są zdecydowanie rzadziej rozstawione.

Hamulce tarczowe

Hamowanie w zdecydowanej większości rowerów gravelowych oparte jest na hamulcach tarczowych. Tradycyjne hamulce mechaniczne, które oparte są na stalowej lince biegnącej od manetki do zacisku, można spotkać już tylko w tańszych modelach. Nieco droższe wersje tego typu roweru mogą być wyposażone w hamulce hydrauliczne oparte na działaniu płynu. Generują one zdecydowanie większą siłę hamowania niż modele mechaniczne lub hydrauliczne.

Kierownica baranek

Kierownica typu baranek to charakterystyczny element rowerów typu gravel. Zaletą tego rodzaju kierownicy jest fakt, że pozwala na kilka rodzajów ułożenia rąk. Częsta zmiana pozycji pozwala odpocząć dłonią podczas jazdy na dłuższych trasach. Dolny chwyt znacznie poprawia również aerodynamikę jazdy.

Napęd w gravelach

Napęd w gravelach oferuje różny zakres przełożeń. W większości modeli mamy do czynienia z korbami z dwiema lub jedną tarczą. Liczba przełożeń w modelu powinna być zależna od naszych celów. Jeżeli wykorzystujemy gravel do jazdy po szosach, to dobrym rozwiązaniem mogą być bardziej szosowe przełożenia. Jeżeli jednak będziemy rowerem pokonywać szuter i leśne ścieżki z obciążeniem w postaci bagażu, wtedy lepiej jest postawić na modele z łagodniejszymi przełożeniami, podobnymi do rowerów górskich lub crossowych.

Widelec gravela

Gravel to rodzaj roweru, w którym wykorzystywany jest sztywny widelec. Jego zastosowanie przekłada się na zmniejszenie masy roweru oraz zwiększenie jego efektywności. Niestety odbywa się to kosztem tłumienia nierówności. W większości modeli widelec tworzony jest z włókna węglowego.

Dodatkowe akcesoria

Rower typu gravel bardzo łatwo można zamienić na typ turystyczny. Jeżeli naszym celem są długie wyprawy rowerowe, to warto postawić na model, który wyposażony jest w mocowania pozwalające na zamontowanie takich elementów jak bidon, bagażnik czy błotniki.

Wielu sympatyków jazdy w terenie kupując nowy rower, zastanawia się, na jaki model postawić - górski MTB czy gravel. Odpowiedź zależna jest od rodzaju terenu, w którym mamy zamiar się poruszać. Warto pamiętać, że wymagający teren wymagającemu terenowi nierówny. Jakie więc kryterium przyjąć?

Rower górski będzie zdecydowanie lepszym rozwiązaniem, jeżeli lubimy zapuszczać się w wymagające rejony pełne kamieni, spadków oraz korzeni. Jego konstrukcja oraz wyposażenie w amortyzację zapewnią nam zdecydowanie większy komfort jazdy, a także bezpieczeństwo.

Jeżeli szukasz roweru szybszego, który jest w stanie rozwinąć duża prędkość, ale jednocześnie poradzi sobie z szutrowymi drogami, to zdecydowanie lepiej jest postawić na gravel. Nieutwardzone drogi nie wyrządzą mu krzywdy, a jednocześnie dobrze poradzi sobie także na szosie. Dobrze sprawdzi się on również jako rower turystyczny, do którego możemy przypiąć bagaże. Ostateczny wybór należy jednak do Ciebie.