Trening obedience, czyli jak trenować posłuszeństwo psów?

Obedience to angielskie słowo, które w tłumaczeniu na polski oznacza „posłuszeństwo”. Pod pojęciem tym kryje się jeden ze sportów kynologicznych, który wymaga budowy głębokiej relacji ze swoim psem. Polega on na nauce współpracy pomiędzy czworonogiem a jego opiekunem. Zadaniem psa jest wykonywać różnorodne polecenia w różnych warunkach. Musi on nie tylko poprawnie i szybko reagować na komendy, ale także utrzymywać skupienie w obecności rozproszeń, a nawet na większych odległościach.

Trzeba wiedzieć, że obedience to nie tylko dyscyplina, która polega na technicznym wykonywaniu poleceń. To także sprawdzian więzi, zaufania i harmonii pomiędzy psem a jego przewodnikiem. W naszym kraju treningi i zawody są organizowane przez Związek Kynologiczny w Polsce (ZKwP). Odbywają się one według ściśle określonych zasad. Jakich?

Obedience to nie tylko trening posłuszeństwa na co dzień, ale także pełnoprawna dyscyplina sportowa. Posiada ona jasno określone zasady, a nawet rywalizację na różnych poziomach zaawansowania. Warto wiedzieć, że tego typu zawody są otwarte zarówno dla psów posiadających rasę, jak i nierasowych. Czworonóg musi mieć jednak ukończony 8. miesiąc życia. Zmagania odbywają się w czterech klasach – od podstawowej „0” do elitarnej „3”. Czym charakteryzuje się każda z nich?

„0” to najniższa klasa w zawodach obedience, w której można brać udział. Jest to idealne miejsce dla początkujących zespołów. W tej „lidze” mogą startować czworonogi, które ukończyły 8. miesiąc życia i dopiero rozpoczynają swoją przygodę z posłuszeństwem sportowym. Zadania do wykonania w tej klasie obejmują podstawowe elementy. Wśród nich można wymienić:

– waruj/siad przez 1 minutę – ćwiczenie cierpliwości i skupienia psa;

– socjalizacja – ocena zachowania psa w otoczeniu ludzi i innych czworonogów;

– próba trzymania aportu – nauka delikatnego chwytania przedmiotu;

– chodzenie przy nodze – pies podąża za przewodnikiem bez wykorzystania smyczy;

– przywołanie – pies wraca do przewodnika na komendę;

– zmiana pozycji siad/waruj – ćwiczenie reakcji na komendy z różnych pozycji;

– obieganie trzech pachołków z przywołaniem – rozwijanie zwinności i reakcji na polecenia.

Należy dodać, że psy oraz ich opiekunowie są oceniani również za wrażenia ogólne. Uwzględniają one całokształt współpracy i relacji pomiędzy członkami zespołu. Aby awansować do klasy „1”, trzeba uzyskać ocenę doskonałą, co oznacza zdobycie co najmniej 80% punktów.

Żeby awansować do klasy „2”, zespół musi zająć pierwszą lokatę oraz otrzymać ocenę doskonałą. Ten poziom jest jednak skierowany już dla naprawdę doświadczonych ekip. Wprowadza on jeszcze bardziej złożone ćwiczenia, które wymagają umiejętności na naprawdę wysokim poziomie. Co trzeba potrafić, aby podołać sobie na tym poziomie?

– chodzenie przy nodze – czynność wykonywana w większym zakresie i w bardziej wymagających warunkach;

– waruj w grupie przez 2 minuty – w tym przypadku pies pozostaje w pozycji leżącej, a przewodnik wychodzi poza zasięg jego wzroku;

– przywołanie z zatrzymaniem – pies musi zatrzymać się w określonym momencie podczas biegu do przewodnika;

– siad, stój, waruj w marszu – czworonóg musi zmieniać pozycję na wyraźne polecenie, podczas gdy znajduje się w ruchu;

– aport kierunkowy – pies przynosi przedmiot z konkretnego miejsca;

– wysłanie kierunkowe do kwadratu – zadaniem psa jest dotrzeć do określonego miejsca i czekać na dalsze polecenia;

– zmiany pozycji na odległość – szybkie i precyzyjne wykonywanie komend na dystans;

– rozpoznanie i przyniesienie własnego przedmiotu – czworonóg musi wybrać przedmiot należący do swojego przewodnika, który jest ukryty pośród innych przedmiotów;

– wysyłanie wokół grupy pachołków, zatrzymanie i skok przez przeszkodę – złożona sekwencja wymagająca skupienia i sprawności.

Analogicznie do poprzednich poziomów, zespół musi zająć pierwsze miejsce i uzyskać ocenę doskonałą, aby awansować do klasy „3”. Jest to najwyższy poziom, który ma charakter międzynarodowy. Zasady w nim określa FCI (Międzynarodowa Federacja Kynologiczna). Czworonogi wraz ze swoimi przewodnikami rywalizują w następujących kategoriach:

– siad w grupie przez 2 minuty – przewodnik w tym czasie pozostaje poza zasięgiem wzroku;

– waruj w grupie przez 1 minutę i przywołanie – jest to dla czworonoga test cierpliwości oraz szybkości reakcji;

– chodzenie przy nodze – zadanie to odbywa się w pełnym zakresie, z wymagającymi zwrotami i zmianami tempa;

– stój, siad i waruj w marszu – pies ma za zadanie zmianę pozycji w dowolnej kolejności, na polecenie;

– przywołanie z zatrzymaniem (stój, siad, waruj) – to ćwiczenie obrazuje kontrolę i precyzję psa w biegu;

– wysłanie kierunkowe do kwadratu – jest to wieloetapowe zadanie, które wymaga od czworonoga bardzo dużego skupienia.

– aport kierunkowy – pies musi przynieść przedmiot z określonego kierunku;

– wysłanie wokół grupy pachołków z zatrzymaniem i skok przez przeszkodę – kolejne złożone ćwiczenie, które sprawdza umiejętności wielozadaniowe.

– rozpoznanie i przyniesienie własnego przedmiotu – w tym przypadku jeszcze większy nacisk kładziony jest na precyzję.

Rywalizujące w klasie „3” psy mogą zdobywać międzynarodowe certyfikaty FCI-CACIOB, a najlepsi uzyskują możliwość rywalizacji w mistrzostwach świata.

Najlepszym miejscem na początek treningów jest własny dom lub spokojny park. Powinna być to lokalizacja, w której pies czuje się bezpiecznie i nie jest rozpraszany przez otoczenie. Na tym etapie warto skupić się na nauce podstawowych komend, takich jak „siad”, „waruj” czy „zostań”. Co jeszcze warto zrobić, aby pierwsze ćwiczenia przebiegały w sympatycznej atmosferze?

Jak trenować obedience? Pierwsze sesje powinny być krótkie, ale regularne. Na początek wystarczy 5-10 minut, aby czworonóg nie stracił zainteresowania. Zaczynamy od prostych zadań. Wprowadzenie bardziej zaawansowanych elementów lepiej zostawić na późniejsze etapy. Na trening warto przygotować przysmaki i zabawki dla psa. Smakołyki będą znakomitą motywacją dla pupila, a ulubiona zabawka posłuży do nagradzania po ćwiczeniach.

W momencie, kiedy nasz czworonożny przyjaciel opanuje podstawowe komendy, można przejść do bardziej szczegółowego planowania treningów, które pomogą uprawiać ten sport. Tutaj z pomocą przychodzi lista wymaganych zadań na zawodach obedience. Wydrukowanie takiej listy może pomóc w systematycznym podejściu do nauki poszczególnych ćwiczeń. Każde zadanie warto oczywiście podzielić na mniejsze kroki, aby pies mógł je łatwiej zrozumieć i opanować.

Kiedy podstawowe ćwiczenia zostały już opanowane, czas poszukać sposobu na wejście na nowy poziom. Dobrym pomysłem może być poszukanie lokalnej grupy sympatyków obedience. Alternatywą może być także zapisanie się na kurs z profesjonalnym trenerem. Treningi w grupie uczą psa pracy w obecności innych czworonogów, co jest nieocenione podczas zawodów. Instruktorzy pomogą też skorygować ewentualne błędy w technice pracy z psem.

Nauka posłuszeństwa to znakomity sposób na spędzenie czasu z psem. Nawet jeżeli nie mamy w planach startować w zawodach, taka nauka zaprocentuje w codziennej relacji z czworonogiem. Przy odpowiednim zaangażowaniu pies będzie bardziej się nas słuchał, a my zyskamy satysfakcję ze wspólnej pracy. Trening obedience warto więc praktykować bez względu na cel.