Łucznictwo to temat, na którym trzeba się dobrze poznać. Jak dobrać cięciwę do łuku? O tym przeczytasz na naszym blogu o łucznictwie!
Cięciwa to jeden z dwóch podstawowych elementów łuku. To właśnie ona w dużym stopniu odpowiada za celność oraz skuteczność oddawanych strzałów. Mogłoby się wydawać, że jej wybór jest banalnie prosty, ale nic bardziej mylnego. Istnieje mnóstwo kryteriów, które trzeba uwzględnić, aby element ten bez zarzutów spełniał swoją funkcję. Czym kierować się podczas wyboru cięciwy? Tego oraz wielu innych rzeczy dowiesz się z naszego poradnika!
Na początek nieco teorii. Przede wszystkim trzeba wiedzieć, że cięciwa to kluczowy element każdego łuku i kuszy. Bez niej te historyczne i nowoczesne bronie byłyby jedynie dekoracją. W praktyce cięciwa to cienka, lecz wyjątkowo wytrzymała linka, która odpowiada za przenoszenie energii z ramion łuku na wystrzeliwaną strzałę łuczniczą lub bełt. To właśnie dzięki niej łuk zyskuje swoją funkcjonalność i pozwala na oddawanie precyzyjnych strzałów.
Element ten pełni rolę mostu pomiędzy łęczyskiem (czyli sprężystym prętem łuku) a pociskiem. W momencie, kiedy naciąga się łuk, energia jest magazynowana w łęczysku. Po puszczeniu cięciwy cała ta energia zostaje przekazana strzale, która mknie w kierunku celu. W przypadku kuszy sposób działania jest podobny – cięciwa napina się za pomocą specjalnego mechanizmu, a po zwolnieniu przenosi energię na cięższy i krótszy bełt.
Kluczowymi cechami cięciwy są wytrzymałość i nierozciągliwość. Musi być ona na tyle mocna, aby sprostać ogromnym siłom działającym podczas strzału, a jednocześnie na tyle cienka, aby nie stawiać oporów powietrzu. Materiał, z którego wykonuje się cięciwy, zmieniał się na przestrzeni wieków. Obecnie są one wykonywane z tworzyw syntetycznych. Jakich konkretnie?
Nie ulega wątpliwości, że cięciwa to serce każdego łuku. Bez niej nie jest on w stanie spełniać swojej funkcji. Z tego powodu wybór odpowiedniego materiału do stworzenia cięciwy jest kluczowy. Zdecydowanie się na dobrze dopasowane tworzywo to gwarancja precyzji strzału, jak i trwałości całego zestawu. Jakie materiały sprawdzą się w różnych sytuacjach i dlaczego?
Pierwsi łucznicy byli zmuszeni korzystać z tego, co mieli pod ręką. Dlatego też w dawnych czasach cięciwy wykonywano z materiałów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Wśród nich należy wymienić: len, konopie, jedwab, bawełnę, włosie końskie, a także zwierzęce jelita czy ścięgna. Wbrew pozorom te naturalne tworzywa dosyć dobrze spełniały swoją funkcję.
Rozwój technologii sprawił jednak, że dzisiaj te rozwiązania nie są już stosowane w łucznictwie sportowym lub rekreacyjnym. Co najwyżej można się z nimi spotkać w łucznictwie rekonstrukcyjnym, gdzie liczy się autentyczność historyczna i powrót do korzeni. Współczesne technologie jednak znacząco wyprzedziły te materiały pod względem wytrzymałości i praktyczności.
Dzisiejsze łucznictwo stawia na materiały syntetyczne. Są one trwalsze oraz lepiej radzą sobie w zmiennych warunkach pogodowych. Cieszącym się bardzo dużą popularnością wyborem są cięciwy wykonane z włókien dakronowych. Są one niezawodne w każdej pogodzie, odporne na uszkodzenia i wyjątkowo łatwe w obsłudze. To idealna opcja zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych łuczników.
Innym zaawansowanym materiałem dyneema. To lekkie i supermocne włókno, które nie nasiąka wodą i trudno je zużyć. Dzięki takim właściwościom znajduje zastosowanie nie tylko w łucznictwie, ale także w przemyśle ochronnym czy okrętowym. Materiałem bardzo odpornym na wysokie temperatury jest vectran. Włókno to pokryte jest warstwą poliuretanu, co czyni go odpornym na ciepło i ścieranie. Co ciekawe, jego wytrzymałość zyskała uznanie wśród producentów skafandrów kosmicznych.
Kolejnym materiałem wykorzystywanym do tworzenia cięciw jest kevlar. Łączy on w sobie lekkość z dużą wytrzymałością. Sprawia to, że modele wykonane z kevlaru są solidne i niezawodne. Materiał ten jest również używany w rakietach tenisowych i kamizelkach kuloodpornych. Na koniec warto również wspomnieć o Fast Flight. To tworzywo z włókien HMPE. Jego największą zaletą jest zwiększenie prędkości początkowej strzały, co z pewnością docenią łucznicy sportowi szukający maksymalnych osiągów.
Wybór dopasowanej do łuku cięciwy jest o wiele większym wyzwaniem, niż może się wydawać. Od naszej decyzji zależy komfort strzelania, bezpieczeństwo oraz uzyskanie optymalnej wydajności łuku. Wybierając cięciwę, obowiązkowo należy uwzględnić kilka istotnych czynników, takich jak między innymi typ łuku, siła naciągu, czy materiał wykonania cięciwy. Poniżej prezentujemy kryteria, które trzeba wziąć pod uwagę.
O materiałach już wspominaliśmy, ale warto nieco bardziej rozwinąć temat. W jaki sposób dobrać tworzywo do swojego poziomu zaawansowania? Dla osób początkujących oraz posiadaczy tradycyjnych łuków dobrym wyborem będzie klasyczny dakron. Jest on elastyczny, co chroni łuk przed nadmiernym obciążeniem. Dodatkową zaletą jest łatwość w użytkowaniu.
Alternatywą może być zastosowanie włókien nierozciągalnych. Najpopularniejszym wśród nich jest oczywiście dyneema. Ten rodzaj materiału preferowany jest przez bardziej zaawansowanych łuczników. Zapewnia on wyższą wydajność, ponieważ minimalizuje stratę energii podczas naciągu. Wymaga on jednak większej precyzji w ustawieniach i mniej wybacza błędy.
Bardzo ważnym parametrem jest liczba nitek w cięciwie. Jest ona zależna od siły naciągu łuku. Na szczęście istnieją konkretne kryteria, które ułatwiają dokonanie prawidłowego wyboru. Trzeba jednak zaznaczyć, że w przypadku włókien nierozciągalnych, liczba nitek powinna być większa o 4-6 w porównaniu do cięciw z dakronu. Zestawienie wygląda następująco:
– 8 nitek – dla łuków o sile do 20 LBS;
– 10 nitek – dla łuków o sile od 20 do 35 LBS;
– 12 nitek – dla łuków o sile od 35 do 45 LBS;
– 14 nitek – dla łuków o sile od 45 do 55 LBS.
Ten parametr powinien być dobrany pod względem długości łuku. Podczas zakupów należy uwzględnić dwie istotne informacje. Po pierwsze: cięciwa powinna być od 10 do 11,4 cm krótsza od długości łuku mierzonej wzdłuż jego przedniej strony (od końcówki do końcówki). Po drugie: w przypadku włókien nierozciągalnych, cięciwa może być o około 4 cm dłuższa niż odpowiednik z dakronu.
Wysokość cięciwy jest tutaj rozumiana jako odległość między zagłębieniem rękojeści łuku a cięciwą mierzoną pod kątem 90 stopni. Ten parametr również ma duży wpływ na działanie łuku. W tym przypadku także możemy podczas wyboru wykorzystać konkretne dane. Wysokość cięciwy:
– dla łuków prostych wynosi zazwyczaj 15-20 cm;
– dla łuków półwygiętych jest to około 20 cm;
– w przypadku łuków o pracujących wygięciach wysokość cięciwy należy dostosować do wymagań producenta.
Jest to dosyć nieoczywiste kryterium wyboru, na które nie każdy zwraca uwagę. Obejmuje ono dwa aspekty. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na kolor cięciwy. Dobrym wyborem będzie taki, który jest dobrze widoczny w różnych warunkach oświetleniowych. To znacznie ułatwia celowanie.
Drugie kryterium dotyczy komfortu użytkowania, a konkretnie owijki środkowej. Powinna być ona maksymalnie wygodna w użyciu i minimalizować obtarcia na palcach. W tym miejscu warto zaznaczyć, że należy unikać cięciw z jednowłóknowym nylonem. Może on powodować spory dyskomfort, zwłaszcza u osób dopiero rozpoczynających swoją przygodę ze strzelaniem z łuku.
Prawidłowy dobór cięciwy zależy również od stopnia zaawansowania łucznika. Początkujący powinni wybierać cięciwy o większej liczbie nitek i bardziej wytrzymałym materiale. Tutaj idealnie sprawdzi się dakron. Osoby średniozaawansowane oraz zawodowcy mogą eksperymentować z włóknami nierozciągalnymi. W ich przypadku liczba nitek i długość cięciwy to kwestia dopasowania do osobistych preferencji.
Po zakupie cięciwy pozostaje kwestia założenia jej na łuk. Jest to zadanie, które wymaga precyzji i ostrożności, aby uniknąć uszkodzenia sprzętu i zapewnić sobie pełne bezpieczeństwo. Istnieją dwa sprawdzone sposoby, aby założyć cięciwę na klasyczną wersję łuku. Są to: metoda pętli oraz zakładanie cięciwy z wykorzystaniem napinacza. Zanim jednak przejdziemy do ich dokładnego opisu technicznego, warto przytoczyć kilka uniwersalnych zasad zakładania cięciwy na łuk, o których należy pamiętać podczas wykonywania tej czynności:
1. Większa pętla cięciwy zawsze jest zakładana na górne ramię łuku, a mniejsza na dolne.
2. Cięciwa musi być dokładnie umieszczona w specjalnych wycięciach na końcach ramion łuku.
3. Podczas zakładania cięciwy należy upewnić się, że dolna pętla jest dodatkowo osadzona, zanim zaczniemy napinać łuk.
Pierwsza z metod ma charakter manualny, co oznacza, że będziemy zakładać cięciwę ręcznie. Jest to jeden z najbezpieczniejszych i najczęściej stosowanych sposobów zakładania cięciwy na łuk klasyczny. Aby wszystko było jasne, przejdziemy przez niego krok po kroku:
1. Trzymaj łuk w lewej ręce w pozycji poziomej, z przodem skierowanym ku górze.
2. Nałóż większą pętlę cięciwy na górne ramię, a mniejszą na dolne, upewniając się, że dolna pętla jest stabilnie osadzona.
3. Oprzyj końcówkę dolnego ramienia na podłożu.
4. Umieść prawą stopę na pętli w taki sposób, by linka znajdowała się pod piętą lub podbiciem stopy.
5. Prawą ręką chwyć górną końcówkę ramienia łuku i pociągnij ją do góry, jednocześnie, naciskając łuk lewą ręką.
6. Nasuń cięciwę na wycięcie w górnym ramieniu.
7. Sprawdź, czy cięciwa jest dobrze osadzona w obu ramionach.
Jako alternatywę można zastosować sposób, który wymaga użycia napinacza. Jest to nieco prostsza metoda, dlatego też bardzo często poleca się ją osobom początkującym. Maszynka zapewnia równomierny nacisk, co minimalizuje ryzyko uszkodzenia ramion łuku. Jak założyć cięciwę z wykorzystaniem tego sposobu?
1. Załóż większą pętlę cięciwy na górne ramię łuku, a mniejszą na dolne.
2. Umieść większą kieszeń napinacza na dolnym ramieniu łuku, około 20 cm poniżej końcówki.
3. Lewą stopą nadepnij środkową część napinacza, upewniając się, że linka znajduje się stabilnie pod stopą.
4. Trzymając łuk w lewej ręce, ciągnij go ku górze, co spowoduje naprężenie linki napinacza.
5. Prawą ręką nasuń cięciwę na wycięcie w górnym ramieniu.
6. Upewnij się, że cięciwa jest równomiernie osadzona w obu ramionach.
Warto wiedzieć, że cięciwa to element, którego wcale nie trzeba kupować. Wystarczy odrobina zaangażowania i smykałki do majsterkowania, aby skonstruować ją samodzielnie. Będzie to nie tylko stanowiło satysfakcjonujące wyzwanie, ale także pozwoli nam lepiej zrozumieć mechanikę strzelania z łuku. Zadanie to wymaga precyzji, zgromadzenia odpowiednich materiałów oraz podstawowej wiedzy o budowie łuku. Jak zrobić cięciwę krok po kroku? Oto nasz poradnik!
Na początek należy wybrać trwały i nierozciągliwy materiał. Opcji jest dosyć dużo, dlatego też warto zdecydować się na taką, która będzie dla nas najlepsza. Wśród syntetycznych włókien dobrze jest postawić na dakron lub dyneemę. Są one wytrzymałe i łatwe w obróbce. Jeśli zależy nam na tradycyjnym wyglądzie łuku, warto wybrać jeden z naturalnych materiałów, na przykład len. Ciekawą alternatywą w przypadku prostych łuków treningowych mogą być linki wędkarskie.
Długość cięciwy zależy bezpośrednio od długości łuku. Zazwyczaj powinna być ona o około 10% krótsza od długości łęczyska. Aby dokładnie określić wymiar, należy zmierzyć długość pomiędzy końcami ramion łuku, uwzględniając precyzyjnie jego profil i kształt.
Przebieg tego etapu zależy od rodzaju materiału, na który się zdecydowaliśmy. W przypadku cięciwy z włókien syntetycznych należy odciąć odpowiednią długość z zapasem na węzły i ewentualne wykończenie. Nieco inaczej wygląda sytuacja, jeżeli wykorzystujemy materiały naturalne. Wtedy można skręcać z nich kilka cienkich pasm w celu zwiększenia wytrzymałości.
Kolejnym etapem jest zadbanie o stworzenie pętli na końcówkach. Są one niezbędne do mocowania cięciwy na końcach łęczyska. W jaki sposób je wykonać? Po pierwsze, na końcach linki należy zawiązać pętle, zabezpieczając je ciasnym węzłem. Węzły warto dodatkowo wzmocnić, owijając je cienką nicią lub taśmą. W przypadku włókien syntetycznych dobrym pomysłem będzie rozgrzanie końcówek, aby zapobiec ich strzępieniu.
Środek cięciwy, który ma kontakt ze strzałą, warto owinąć nicią lub specjalną owijką, aby zwiększyć trwałość i komfort użytkowania. Dobrym pomysłem będzie również nasmarowanie owijki woskiem pszczelim. Poprawi to jej elastyczność i ochroni przed wilgocią.
Na koniec wystarczy założyć cięciwę na łuk i upewnić się, czy jest odpowiednio napięta. W idealnym scenariuszu powinna być ona sprężysta, ale nie zbyt luźna. Po udanym przymocowaniu warto przeprowadzić kilka testowych naciągnięć, aby sprawdzić, czy wszystko działa prawidłowo. Jeśli cięciwa jest zbyt długa lub krótka, można ją dostosować poprzez skrócenie lub ponowne związanie węzłów, aby zapewnić jej dłuższą żywotność.
Każdy pasjonat łucznictwa zdaje sobie sprawę jak ogromne znaczenie dla celnego strzelania ma odpowiednio dobrana cięciwa. Choć jest to niewielkich rozmiarów element, ma bezpośrednie przełożenie na skuteczność oddawanych strzałów. Przed dokonaniem zakupu warto szczegółowo zapoznać się z kryteriami wyboru, aby idealnie dopasować cięciwę do swoich umiejętności oraz potrzeb.
Wszystkich pasjonatów strzelania z łuku zachęcamy do zapoznania się z ofertą naszego sklepu Decathlon. Ci, którzy szukają cięciwy do swojego łuku znajdą u nas szeroki wybór tego elementu wyposażenia. Oferujemy również różne rodzaje łuków przeznaczone zarówno dla osób początkujących, jak i zaawansowanych. Odkrywaj łucznictwo razem z Decathlon!
