Zwrot przez rufę w żeglarstwie to przejście linii wiatru rufą od baksztagu jednego halsu do baksztagu drugiego halsu. Wykonanie manewru.
W żeglarstwie cała załoga powinna wiedzieć, jak wykonuje się podstawowe manewry. To jednak zadaniem sternika jest ich zarządzanie. Zwrot przez rufę jest jednym z tych manewrów żeglarskich, które – jeśli źle wykonane – mogą być niebezpieczne dla zdrowia i życia.
Zwrot przez rufę to manewr żeglarski, w którym przy rozłożonych żaglach następuje przejście linii wiatru rufą od baksztagu jednego halsu, do baksztagu drugiego halsu. Manewr ten jest wykonywany powoli, co odróżnia go od zwrotu przez sztag. Zajmuje przy tym też dużo miejsca, dlatego wykonuje się go tylko wtedy, kiedy jest to możliwe, a jacht znajduje się w kursie baksztag.
Jeśli chodzi o zwrot przez rufę, komendy są zawsze takie same i powinien znać je każdy, kto porusza się żaglówką. Podstawą jest komenda rzucona przez sternika, czyli „do zwrotu przez rufę”, na który załoga odpowiada również w odpowiedni sposób: „jest do zwrotu przez rufę”. Słowa te wypowiadają wszystkie osoby, które biorą czynny udział w manewrze. Inne komendy rzucane przy zwrocie przez rufę to:
Podczas wykonywania zwrotu przez rufę sternik wydaje komendy, a załoga mu odpowiada. Na początek sternik ocenia kierunek wiatru na przykład przez wiatromierz żeglarski, a potem pada komenda do wykonania zwrotu. Następnie zwrot ten wygląda następująco.
1. Sternik siada na zawietrzną burtę, nie zmieniając przy tym kursu i wychyla ster o maksymalnie 5 stopni w stronę nawietrzną.
2. Sternik wybiera szot grota w taki sposób, aby bom znalazł się w linii diametralnej jachtu, czyli był wybrany w możliwie najmocniejszy sposób.
3. Następnie, gdy zbliża się do linii wiatru, wydaje kolejne komendy, tym razem skierowane konkretnie do osoby od prawego i lewego szota. Osoby te odpowiadają.
4. Sternik, skupiając się na grocie, luzuje go do kursu baksztag bez przytrzymania w momencie, gdy grot zapracuje na halsie przeciwnym.
Manewr kończy się w momencie, gdy jacht znajduje się w baksztagu. Wówczas cyrkulacja jednostki jest zatrzymywana. Co ważne, w trakcie należy najpierw wybierać, a potem luzować, nie odwrotnie. Przy takiej pracy na łodzi przydają się rękawiczki żeglarskie.
Jeśli wiatr jest bardzo silny, większość doświadczonych sterników rezygnuje z tego manewru. Wszystko dlatego, że bez względu na kierunek wiatru, zwrot przez rufę powinien być wykonywany odpowiednio powoli i ostrożnie, z powodu ryzyka nawet przewrócenia jednostki pływającej. Pamiętaj, że to może przydarzyć się zawsze, dlatego koła ratunkowe są obowiązkowe na łodzi. Z tego powodu na silnym wietrze wykonuje się często inne manewry na przykład wspominany zwrot przez sztag, który jest manewrem dynamicznym i wymagającym prędkości.
Zwrot przez rufę to jeden z podstawowych manewrów żeglarskich. Aby go wykonać, trzeba słuchać sternika i cała załoga musi ze sobą dobrze współpracować.
