Mantrailing, czyli jak nauczyć psa tropienia po zapachu?

Mantrailing to pojęcie, które po polsku można przetłumaczyć jako „tropienie użytkowe”. Nazwa pochodzi z języka angielskiego, gdzie „man” oznacza człowieka, a „trailing” podążanie za tropem. Jest to aktywność, która łączy w sobie rekreację z naturalnymi zdolnościami węchowymi czworonoga. W praktyce przypomina pracę psów policyjnych, które poszukują zaginionych osób lub ścigają przestępców. Mantrailing ma jednak bardziej swobodną formę – chodzi tutaj o frajdę samego psa oraz jego opiekuna.

Podczas treningu czworonóg wykorzystuje swój wyostrzony węch, aby znaleźć konkretną osobę. Jest ona nazywana pozorantem. Tropienie odbywa się wyłącznie na podstawie węchu, co sprawia, że mantrailing jest świetną formą zabawy, która doskonale rozwija psie umiejętności. Ten sport nie posiada rygorystycznych zasad, dlatego sprawdzi się jako forma spędzania wspólnego czasu.

Mantrailing jest aktywnością, która pokazuje, jak imponujący potrafi być psi węch. Na początku kluczową rolę odgrywa pozorant, czyli osoba, której będzie poszukiwał czworonóg. Przechodzi on wcześniej ustaloną trasą, zostawiając swój zapach. Na starcie pozostawia on przedmiot, który będzie nasycony jego wonią. Może być to na przykład rękawiczka, chusteczka lub inna osobista rzecz.

Gdy pozorant schowa się w wybranym miejscu, do akcji wkracza pies. W pierwszej kolejności wącha on pozostawiony przedmiot, aby zidentyfikować cel tropienia. Następnie podąża za pozostawionym śladem, węszy i analizuje otoczenie. Po znalezieniu pozoranta pies daje znać swojemu opiekunowi – czy to za pomocą szczekania, czy innego wyuczonego sygnału. Sukces zawsze jest nagradzany smakołykiem.

Podczas tropienia czworonóg nosi wygodne szelki oraz długą linkę dla psów, która umożliwia mu swobodne poruszanie się i badanie terenu. Przewodnik cały czas podąża za swoim pupilem, dbając o jego bezpieczeństwo i pomagając mu, gdy sytuacja tego wymaga. Ważne, aby zachowywał on stałą czujność i unikał rozpraszania psa. To oczywiście czworonóg jest ekspertem od śladów, ale potrzebuje on wsparcia, by skutecznie wykonać swoje zadanie.

Tropienie to umiejętność, nad którą można z powodzeniem pracować z psem samodzielnie. Nie jest to wcale trudne, a najlepszym na to dowodem niech będzie to, że można robić to nawet w domu. Dzięki prostym zabawom węchowym możemy stymulować psi nos, jednocześnie dostarczając zwierzakowi świetnej rozrywki. W jaki sposób można bawić się ze swoim pupilem w warunkach domowych?

Kolejne ćwiczenie jest nieco bardziej wymagające. Rozwija ono nie tylko węch, ale także współpracę pomiędzy psem a opiekunem. Polega ono na zabraniu ulubionej zabawki czworonoga lub pojemnika z przysmakami, a następnie ukrycia ich w jednym z kilku miejsc. Należy to robić w sposób widoczny dla pupila, ale jednocześnie niedostępny dla niego.

Następnie naszym zadaniem jest wydać psu komendę: „gdzie jest skarb?” i pozwolić mu zacząć szukać. W momencie, kiedy czworonóg znajdzie poszukiwany przedmiot, warto nagrodzić go pochwałą lub smakołykiem. Trzeba pamiętać, że w tej zabawie kluczowa jest interakcja – pies obserwuje nasze ruchy, a my – jeżeli zachodzi taka potrzeba – wspieramy go w poszukiwaniach.

Na koniec ćwiczenie dla bardziej zaawansowanych psów, które mają już pewne doświadczenie w tego typu zabawach. Odnajdą się w nim czworonogi, które dobrze reagują na pochwały oraz są zmotywowane do pracy. Na czym ono konkretnie polega? Na początek musimy przygotować zawiniątko z charakterystycznym zapachem, na przykład mięty. Następnie dajemy psu powąchać pakunek, a potem nagradzamy go za wykazanie zainteresowania wonią.

Następnym etapem zabawy jest wprowadzenie utrudnień. W pierwszej kolejności należy położyć pakunek obok siebie, a następnie ukrywać go w różnych miejscach w pokoju. W momencie, kiedy pies opanuje podstawy, można spróbować ukryć zawiniątko w kilku pomieszczeniach, a nawet na różnych wysokościach. Może być to na przykład półka lub pomiędzy poduszkami na kanapie.

Mantrailing jest metodą tropienia opartą na pracy psa „górnym wiatrem”. Oznacza to, że czworonóg podąża nie tylko śladami pozostawionymi na ziemi, ale także wykorzystuje zapach unoszący się w powietrzu. Dzięki wykorzystaniu tej techniki wyszkolone psy są w stanie wykrywać ślady pozostawione nawet kilkanaście dni wcześniej, a w wyjątkowych przypadkach – nawet do kilku miesięcy.

Mantrailing jest metodą o potwierdzonej skuteczności. Pokazuje ona, jak bardzo wyczulony jest psi węch i do czego jest zdolny. Doskonale pokazuje to rekord w mantrailingu. Istnieje udokumentowany przypadek, kiedy pies wpadł na trop węchowy po 4 miesiącach i 21 dniach od zdarzenia. Udowadnia to niezwykle dużą skuteczność omawianej metody.

Trzeba wiedzieć, że do profesjonalnego szkolenia preferowane są psy z grupy myśliwskich gończych. Wśród nich należy wymienić takie rasy psów jak: bloodhound, gończy polski, posokowiec hanowerski, ogar polski, wyżeł weimarski oraz mały munsterlander. Rasy te mają naturalne predyspozycje do podążania za zapachem zwierzyny, świetną orientację w terenie oraz wrodzoną pasję do tropienia. Cechy te przy odpowiednim przekierowaniu pozwalają im skutecznie pracować przy ludzkich śladach.

Ten etap trwa od rozpoczęcia szkolenia do około 14. miesiąca życia psa. Jego głównym celem jest ocena predyspozycji czworonoga do pracy tropiącej. W ramach tej fazy odbywają się cotygodniowe sesje szkoleniowe przewodników psów pod okiem instruktorów, a także praca indywidualna z psem. Wspomniany etap posiada kilka zasadniczych założeń. Są to:

1. Budowanie więzi z człowiekiem. Pies musi rozwijać pozytywne skojarzenia z zapachem ofiary, którą ma odnaleźć.

2. Neutralność wobec bodźców zewnętrznych. Czworonóg uczy się ignorowania rozpraszających dźwięków, zapachów czy ruchów w środowisku.

3. Motywacja do poszukiwań. Trening polega na wzmacnianiu chęci psa do śledzenia różnych zapachów i ich rozróżniania.

4. Podjęcie i wskazanie zapachu. Czworonóg zaczyna rozwijać zdolność identyfikacji zapachu konkretnej osoby i jej lokalizowania.

Od 14. do 24. miesiąca życia pies przechodzi bardziej zaawansowane szkolenie. Koncentruje się ono na zwiększaniu jego zdolności węchowych oraz radzeniu sobie z trudniejszymi zadaniami. W dalszym ciągu odbywają się cotygodniowe treningi grupowe. Nowością są jednak przeprowadzane co kwartał sprawdziany umiejętności. Co jeszcze pojawia się w tej fazie?

1. Wydłużanie wieku śladu. Pies uczy się tropić starsze ślady, co wymaga precyzji i cierpliwości.

2. Zróżnicowanie nośników zapachowych. Trening obejmuje pracę z różnymi rodzajami przedmiotów, na których pozostawiono zapach.

3. Pokonywanie przeszkód terenowych. Czworonóg mierzy się z bardziej skomplikowanymi ścieżkami, takimi jak ślepe ślady czy trudne warunki terenowe.

Nauka tropienia psa wcale nie musi się wiązać z przygotowaniami czworonoga do pracy. To świetny sposób na rozwijanie jego wrodzonych umiejętności węszenia poprzez zabawę. Taka forma stymulacji fizycznej oraz psychicznej niesie wiele korzyści dla samego czworonożnego przyjaciela, jak i jego opiekuna. Bez względu na przyświecający cel, jest to świetna aktywność, którą warto praktykować.