Jeździectwo naturalne. Praca z koniem bez tajemnic

Naturalne jeździectwo, czyli natural horsemanship, to termin odnoszący się do różnych metod szkolenia koni, które opierają się na zrozumieniu ich naturalnych instynktów i zachowań. Celem tego podejścia jest nawiązanie partnerskiej relacji z koniem, opartej na wzajemnym szacunku i zaufaniu, z poszanowaniem jego psychicznych i emocjonalnych potrzeb. W przeciwieństwie do tradycyjnych metod, które często bazują na dominacji, jeździectwo naturalne stawia na komunikację w sposób dopasowany do konia, co pozwala na bardziej harmonijną współpracę. ​

Początki jeździectwa naturalnego sięgają lat osiemdziesiątych XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Do prekursorów tego nurtu należeli Tom i Bill Dorrance, którzy propagowali łagodniejsze metody pracy z końmi, skupiając się na ich psychologii i naturalnych zachowaniach. Ich podejście zyskało na znaczeniu, prowadząc do rozwoju różnych szkół i metod, które obecnie są stosowane na całym świecie. 

Natural horsemanship wprowadza kilka ważnych zasad. Jedną z nich jest komunikacja skupiająca się na pojmowaniu naturalnych instynktów i zachowań konia, co pozwala na efektywną współpracę bez użycia siły czy przymusu. W praktyce oznacza to obserwację i naśladowanie języka ciała koni, aby stać się dla nich czytelnym i przewidywalnym partnerem. Istotne jest też budowanie zaufania poprzez konsekwentne i spokojne działania, co prowadzi do wzajemnego szacunku i chęci współpracy ze strony zwierzęcia.​

Kolejnym założeniem jest unikanie stosowania przemocy oraz kar fizycznych, które mogą prowadzić do stresu i lęku u konia. Zamiast tego, natural horsemanship promuje pozytywne wzmocnienia oraz wykorzystanie naturalnych reakcji konia na bodźce takich jak nacisk czy sygnały dźwiękowe. Ważne jest również dostosowanie metod treningowych do indywidualnych cech i temperamentu każdego konia. 

Jednym z głównych problemów jest ryzyko niewłaściwego stosowania metod przez osoby niedoświadczone, które mogą błędnie interpretować zachowania koni, prowadząc do nieporozumień i potencjalnie niebezpiecznych sytuacji. Ponadto, nadmierne skupienie się na psychologii konia kosztem jego fizycznego rozwoju może prowadzić do zaniedbań w treningu fizycznym, co jest istotne dla zdrowia i kondycji zwierzęcia. Brak jednolitych standardów i certyfikacji w jeździectwie naturalnym sprawia także, że jakość szkoleń i kompetencje trenerów mogą być zróżnicowane, co może wpływać na skuteczność i bezpieczeństwo stosowanych metod. ​

Rozpoczęcie przygody z jeździectwem naturalnym wymaga zrozumienia filozofii tego podejścia oraz zaopatrzenia się w odpowiednie narzędzia i pomoce. Podstawą są naturalne pomoce jeździeckie takie jak:

– dosiad (ciężar ciała jeźdźca) – poprzez odpowiednie przenoszenie ciężaru ciała, jeździec przekazuje koniowi sygnały dotyczące kierunku i tempo ruchu,
– łydki – używane do zachęcania konia do ruchu naprzód lub bocznego,
– ręce – poprzez delikatne napięcie wodzy, jeździec komunikuje się z pyskiem konia, kierując jego ruchami,
– głos – komendy werbalne takie jak „stój” czy „naprzód”, wspierają komunikację i budują relację z koniem.

Oprócz tego stosuje się też specjalistyczne narzędzia takie jak:

– sznurkowy kantar (halter) – lekki i pozbawiony metalowych elementów, umożliwia precyzyjną komunikację z koniem, jednocześnie będąc dla niego komfortowym,
– lina treningowa – dłuższa niż standardowa, pozwala na swobodną pracę z ziemi, dając przestrzeń do naturalnych ruchów,
– baty szkoleniowe – służą jako przedłużenie ręki jeźdźca, pomagając w kierowaniu i korygowaniu ruchów konia bez użycia siły.

Pamiętaj też, aby cały czas się edukować i zdobywać nową wiedzę. Warto czytać literaturę, uczestniczyć w warsztatach i szkoleniach prowadzonych przez doświadczonych instruktorów oraz obserwować konie. Poświęć czas, by zobaczyć na własne oczy zachowania stadne i lepiej zrozumieć język ciała koni i reakcje. Warto także praktykować pracę z ziemi, wykonując ćwiczenia takie jak lonżowanie czy prowadzenie konia. Bądź cierpliwy i konsekwentny, a na pewno zobaczysz efekt.

Naturalne jeździectwo to podejście, które zmienia sposób patrzenia na relację człowieka z koniem. Daje nie tylko lepsze efekty szkoleniowe, ale przede wszystkim uczy empatii, cierpliwości i wzajemnego szacunku. Warto zastosować ten nurt w pracy ze swoim koniem.