Odkryj, czym jest jet lag. Jak radzić sobie ze skutkami nagłej zmiany strefy czasowej? Jak przygotować się do dalekiej podróży samolotem? Sprawdź!
Długie loty wiążą się często z przekroczeniem kilku stref czasowych. W wyniku takich nagłych zmian podróżujący mogą doświadczyć nieprzyjemnego zjawiska, jakim jest jet lag. Z czym zazwyczaj wiążą się jego objawy? Jak uniknąć jet lag? Czy jest to w ogóle możliwe? Sprawdź, jakie metody walki z jet lagiem są najchętniej polecane.
Jet lag jest dolegliwością dotyczącą wyłącznie dalekich podróży, w wyniku których w krótkim czasie przekraczasz sfery czasowe. Kluczowe są zatem odległość do miejsca docelowego oraz środek transportu, czyli samolot. W przypadku krótkich wypraw nie musisz martwić się o konieczność dostosowania się do nowych warunków – podobnie podróżując samochodem czy pociągiem, ponieważ dotarcie do celu zajmuje znacznie więcej czasu i organizm ma większą szansę do zaadaptowania się.
Jet lag znany jest też jako zespół nagłej zmiany strefy czasowej. Termin pochodzi od połączenia dwóch angielskich wyrazów: „jet” (czyli „odrzutowiec”) i „lag” (oznaczający „opóźnienie”). Pierwsze słowo odnosi się do samolotów odrzutowych, które już w latach 50. XX wieku umożliwiały szybsze podróżowanie międzykontynentalne. Ich pasażerowie skarżyli się na różne dolegliwości po przylocie na miejsce. Natomiast drugie słowo wskazuje na opóźnienie organizmu w przystosowaniu się do nowego cyklu dnia i nocy.
Jak już wiesz, przyczyną jet lagu jest szybka zmiana strefy czasowej – zdarza się, że niejednokrotna. To z kolei wiąże się z nagłą koniecznością adaptacji do nowych okoliczności. Organizm nie zawsze radzi sobie z tym tak dobrze, jak chcieliby podróżujący. To właśnie wtedy doświadczysz objawów zespołu, z którym boryka się mnóstwo osób. Co należy do symptomów jet lagu? Możesz odczuwać zmęczenie po podróży samolotem, senność, drażliwość czy problemy z koncentracją. To jedne z najmniej uciążliwych przykładów.
Zmiana rytmu dobowego sprawia, że Twój organizm musi „przestawić się” na nowe fazy snu i czuwania, do których nie jest przyzwyczajony. Gdy wewnętrzny zegar jest silniej zaburzony, możesz spodziewać się też nudności, bólu głowy, napięć mięśniowych czy problemów żołądkowo-jelitowych. Zazwyczaj będzie towarzyszyła Ci również bezsenność.
Jak wrócić do formy po długiej podróży? Cóż, najlepiej nie dopuścić do wystąpienia objawów. Jednak nie zawsze się to udaje, dlatego skupmy się najpierw na ograniczeniu ich nasilenia. Później przejdziemy do zapobiegania objawów jet lagu.
Metody leczenia symptomów są różne. Jeśli po przybyciu do miejsca docelowego zaczynasz odczuwać dyskomfort, nie czekaj na rozwój dolegliwości. Postaraj się jak najszybciej poradzić sobie z jet lagiem. Zacznij od dobrego nawodnienia organizmu. Pij dużą ilość wody, unikając jednocześnie alkoholu i nadmiaru kofeiny, zawartej w kawie czy napojach energetycznych – zwłaszcza w godzinach wieczornych. Poza tym jedz lekkostrawne potrawy.
Spróbuj walczyć ze zmęczeniem, aby nie zaburzyć snu jeszcze bardziej. Choć drzemka po długim locie wydaje się świetnym pomysłem, lepiej jej unikać. Prawdopodobnie zwiększy trudności z zasypianiem w porze nocnej nowej strefy czasowej. A jeśli senność w ciągu dnia jest bardzo uciążliwa, postaw na półgodzinną drzemkę. Jednak najbardziej zalecana jest ekspozycja na światło. Zanim nastanie wieczór, spędź czas na świeżym powietrzu i łap promienie słoneczne, które zmniejszą wydzielanie melatoniny, czyli hormonu odpowiedzialnego za sen.
Czas trwania jet lagu zależy między innymi od indywidualnych predyspozycji, a także liczby przekroczonych stref czasowych. Wiele osób boryka się z objawami 1-2 dni. Jednak często zdarza się, że uciążliwe symptomy ustają już po pierwszej nocy w nowym miejscu. Liczy się też to, jak często podróżujesz. Jeśli latasz w odległe zakątki świata dość regularnie, Twój organizm ma większą szansę do zaadaptowania się do zmieniających się warunków.
Przygotowania do nowego rytmu dobowego możesz rozpocząć już kilka dni przed wylotem. Jeszcze zanim spakujesz walizkę czy plecak podróżny, dopasuj swoją codzienność do czasu w miejscu docelowym. Jednym z prostszych sposobów jest subtelna zmiana rytmu spożywania posiłków. Przed wylotem postaraj się zrelaksować i nie doprowadzaj do odwodnienia. Co więcej, wchodząc na pokład samolotu, możesz od razu ustawić zegarek na czas obowiązujący u celu podróży – to sztuczka, która pomoże mentalnie „przestawić się” organizmowi.
Jeśli zazwyczaj borykasz się ze skutkami jet lagu przez długi czas, sięgnij po pomoc specjalisty. Możesz rozważyć przyjmowanie melatoniny, a nawet leków nasennych – taką konieczność należy skonsultować z lekarzem.
Przygotowanie organizmu do zmiany czasowej będzie zależało od kierunku podróży. Nieco inaczej zachowasz się, lecąc na zachód, a inaczej na wschód. Jakie są sprawdzone sposoby na jet lag? Kilka dni przed wylotem zacznij modyfikować swój harmonogram godzin snu i czuwania.
W przypadku podróży na zachód złagodzisz jet lag, chodząc spać później niż zwykle. Stopniowo zmieniaj swoje nawyki, a cykl wydzielania hormonów szybciej zaadaptuje się do nowego miejsca. Natomiast w przypadku podróży na wschód zasypiaj i wstawaj we wcześniejszych godzinach porannych.
Wiedząc, czym się objawia jet lag, szybciej poradzisz sobie z uciążliwymi skutkami długich podróży. Pamiętaj, że dużo zależy od tego, czy wybierasz się na zachód, czy w kierunku wschodnim. Przygotowania do wylotu zacznij już kilka dni wcześniej i stosuj się do reszty naszych wskazówek, a unikniesz zaburzeń snu i innych symptomów tej dolegliwości.
