Latanie dronem w górach – jak zadbać o bezpieczny lot dronem?

W Polsce przepisy dotyczące latania dronem, także na terenach górskich, regulowane są przez przepisy Unii Europejskiej, a szczególnie Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2019/947. Operacje bezzałogowymi statkami powietrznymi dzielą się na trzy kategorie, czyli otwartą, szczególną i certyfikowaną. Dla większości użytkowników rekreacyjnych istotna jest ta pierwsza, która obejmuje loty o niskim ryzyku, wykonywane w zasięgu wzroku (VLOS) i na wysokości nieprzekraczającej 120 metrów nad terenem. W tej kategorii obowiązuje podział na trzy podkategorie (A1, A2, A3), zależne od masy drona i odległości od osób postronnych.

Na przykład drony o masie poniżej 250 g (klasa C0) mogą latać nad pojedynczymi osobami, ale nie nad zgromadzeniami. Z kolei te o wadze powyżej 250 g (klasa C1) wymagają ukończenia bezpłatnego szkolenia online i zdania testu teoretycznego. Dodatkowo piloci dronów wyposażonych w kamerę muszą zarejestrować się w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego. Po rejestracji uzyskują unikatowy numer operatora, który należy umieścić na dronie. Przed każdym lotem, zwłaszcza w terenach górskich, warto sprawdzić aktualne strefy geograficzne (GeoZone), by upewnić się, że lot jest możliwy w danym obszarze.

Choć w górach obowiązują te same przepisy prawa lotniczego co w innych miejscach, loty w takim terenie wymagają dodatkowej dyscypliny. Przede wszystkim, nie wolno wykonywać lotów w miejscach niedozwolonych. Operator powinien wcześniej sprawdzić, czy miejsce, które wybrał, nie jest objęte zakazem. Zgodne z prawem loty można realizować wyłącznie poza takimi strefami, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i poszanowania otoczenia.

Dron nie może też zakłócać spokoju innych – w górach oznacza to między innymi nieprzelatywanie nad szlakami, schroniskami i punktami widokowymi, nawet jeśli technicznie byłoby to akceptowane. Operator musi zapewnić, że nie naruszy prywatności turystów, nie stworzy zagrożenia i nie spowoduje dyskomfortu u dzieci, psów czy osób starszych. Dobre praktyki w górach to też wybieranie godzin, w których trekking jest mniejszy oraz zachowanie ciszy, czyli brak natrętnego buczenia w miejscach, gdzie ludzie przyszli odpocząć od cywilizacji.

W polskich górach istnieją konkretne obszary, nad którymi obowiązuje zakaz lotów dronami. Przede wszystkim są to parki narodowe. Na ich terenie loty bezzałogowymi statkami powietrznymi są zabronione bez uprzedniego uzyskania zgody dyrektora danego parku. Zakaz ten wynika z przepisów ustawy Prawo lotnicze oraz ustawy o ochronie przyrody. Dodatkowo niektóre rezerwaty przyrody oraz obszary objęte programem Natura 2000 mogą mieć wprowadzone ograniczenia dotyczące lotów dronami, zwłaszcza w okresach lęgowych ptaków. 

Zakazy lotów dronami w parkach narodowych i innych chronionych obszarach mają na celu ochronę przyrody oraz zapewnienie bezpieczeństwa turystom. Urządzenia te mogą płoszyć dzikie zwierzęta, zakłócać ich naturalne zachowania, a w przypadku ptaków prowadzić do porzucenia gniazd. Hałas generowany przez drony oraz ich obecność w przestrzeni powietrznej mogą również utrudniać działania służb ratowniczych takich jak TOPR (Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe) czy GOPR (Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe), które często korzystają z helikopterów w trudnym górskim terenie. 

W polskich górach można bezpiecznie i zgodnie z przepisami latać w kilku obszarach. Dobrym wyborem będą rejony poza narodowymi parkami i rezerwatami na przykład Beskid Niski, część Beskidu Sądeckiego, okolice Koniakowa w Beskidzie Śląskim, Góry Sowie, wybrane części Gór Stołowych czy pogórze Kaczawskie. To tereny mniej zurbanizowane, z pięknymi krajobrazami i znacznie mniejszym ruchem turystycznym, gdzie da się latać bez konieczności zdobywania specjalnych pozwoleń.

W górach liczy się dobre przygotowanie. Warto zwrócić uwagę na to, czy teren, po którym planujesz się poruszać w trakcie lotu, umożliwia fizyczne śledzenie drona (na przykład nie prowadzi przez zarośnięte doliny, urwiska, gęsty las).

Dron może widzieć teren inaczej niż człowiek. Automatyczne systemy wysokości nie zawsze uwzględniają gwałtowne różnice w ukształtowaniu terenu, więc dobrze jest przeanalizować mapę wysokościową lub trasę w aplikacji jeszcze przed startem. Warto też sprawdzić, czy miejsce startu umożliwia bezpieczny powrót, nie tylko pod względem sygnału, ale też na przykład dostępu w razie awaryjnego lądowania na zboczu czy w dolinie.

Lot dronem w górach to nie tylko kwestia pięknych ujęć, ale przede wszystkim odpowiedzialności. Zasady latania są jasno określone – obowiązuje rejestracja operatora, przestrzeganie regulaminu parku, a w niektórych przypadkach konieczne są odpowiednie zezwolenia. W górskim terenie warunki mogą się zmieniać w nagły sposób, dlatego przed lotem sprawdź prognozę pogody. Z troski o środowisko naturalne i bezpieczeństwo innych, warto przestrzegać tych ograniczeń.