Dolina Kieżmarska – szlak po słowackiej stronie Tatr Wysokich

Dolina Kieżmarska, położona w słowackiej części Tatr Wysokich, to jedno z najbardziej znanych i malowniczych miejsc w tym paśmie górskim. Jej początek znajduje się w okolicach Tatrzańskiej Kotliny – niewielkiej miejscowości położonej przy Drodze Wolności (słow. Cesta Slobody), stanowiącej główny szlak komunikacyjny w regionie. Rozciąga się na długości około 10 kilometrów i prowadzi w głąb Tatr aż pod potężne ściany masywów Durnego Szczytu, Jastrzębiej Turni oraz Łomnicy. Dzieli się na 3 odnogi:

• Dolinę Przednich Koperszadów (Predné Meďodoly),
  
• Dolinę Białych Stawów (dolina Bielych plies),
  
• Dolinę Zieloną Kieżmarską (dolina Zeleného plesa).
  

Dolina Kieżmarska zachwyca nie tylko roślinnością i krajobrazami, ale również masywnymi szczytami, które towarzyszą wędrowcom przez większość trasy. Szczególnie imponujące są Mały Kieżmarski Szczyt (2514 metrów nad poziomem morza) oraz Durny Szczyt (2623 metrów nad poziomem morza), które dominują nad doliną potężnymi skalnymi ścianami. Ich widok towarzyszy turystom niemal od połowy drogi do schroniska i robi ogromne wrażenie – zwłaszcza przy dobrej pogodzie i przejrzystym powietrzu. Są to jedne z najbardziej znanych szczytów wspinaczkowych w Tatrach, a dla zwykłych turystów stanowią piękne tło fotograficzne.

Pogoda w Dolinie Kieżmarskiej, podobnie jak w całych Tatrach Wysokich, potrafi być zmienna i nieprzewidywalna. Ze względu na górskie położenie doliny (sięgające wysokości ponad 1500 m n.p.m.), nawet latem mogą występować gwałtowne zmiany warunków atmosferycznych – od słonecznego nieba po silne opady deszczu, wiatr, a nawet burze. Wiosną i jesienią należy liczyć się z przymrozkami oraz możliwością występowania oblodzeń na szlaku, szczególnie w zacienionych partiach doliny.

Zimą Dolina Kieżmarska jest pokryta grubą warstwą śniegu, a szlak wzdłuż Białej Wody Kieżmarskiej często bywa przysypany, co znacząco wydłuża czas przejścia. Istnieje również realne zagrożenie lawinowe – w szczególności na podejściach w rejonie Doliny Zielonej Kieżmarskiej i dalej w stronę Jagnięcego Szczytu. Dlatego planując zimowe wyjście, należy dokładnie sprawdzić komunikaty lawinowe oraz prognozy pogody dla rejonu Tatry Wysokie – Dolina Białej Wody Kieżmarskiej. 

Schronisko przy Zielonym Stawie Kieżmarskim to jedno z najbardziej klimatycznych miejsc noclegowych po słowackiej stronie Tatr. Otoczone przez strome ściany skalne, stanowi bazę wypadową na bardziej wymagające trasy. Z pobliskich punktów widokowych można obserwować główną grań Tatr Bielskich, Jagnięcy Szczyt, a przy dobrej pogodzie – także szczyty położone po stronie polskiej. W sąsiedztwie schroniska znajdują się pozostałości po Egidovej Chacie – dawnym budynku noclegowym dla taterników.

Punktem startowym jest żółta trasa przy trasie z parkingu, polecana osobom o podstawowej kondycji fizycznej. Szlak dostępny jest przez cały rok, choć zimą niektóre jej odcinki bywają zamykane z powodu zagrożenia lawinowego. Prowadzi do Schroniska nad Zielonym Stawem, wzdłuż potoku Biała Woda Kieżmarska. Liczy około 9 kilometrów w jedną stronę i jest dobrze utrzymany – wiedzie przez las aż na szczyt położony na wysokości 1551 metrów nad poziomem morza. Czas przejścia z parkingu do schroniska wynosi około 3 godzin w jedną stronę. Po drodze można natknąć się na ciekawe miejsca, jak Biele Pleso (Białe Jezioro), znajdujące się nieco powyżej rozwidlenia szlaków na Dolinę Białych Stawów i spod Kopy – ważnego punktu na trasie Magistrali Tatrzańskiej. 

Szlak wiedzie przez obszary o zróżnicowanej roślinności – od gęstych lasów świerkowych po hale i skaliste podejścia. Im wyżej, tym bardziej spektakularne widoki – szczególnie imponujące są Baranie Rogi, grań Tatr Bielskich oraz masywy Doliny Białych Stawów. To miejsce z historią – nieopodal Zielonego Stawu znajduje się pamiątkowa tablica poświęcona przewodnikowi Johannowi Hunsdorferowi, przysypanemu przez lawinę w 1933 roku.

Szlak z Tatrzańskiej Jaworzyny do schroniska to długa, ale niezwykle malownicza trasa, odpowiednia dla turystów szukających ciszy, kontaktu z naturą i mniej uczęszczanych szlaków. Cała wyprawa trwa około 9 godzin – 4 godziny i 45 minut podejścia oraz około 4 godzin i 25 minut zejścia – co czyni ją propozycją głównie dla doświadczonych piechurów lub osób planujących nocleg w schronisku.

Wędrówkę rozpoczynamy w miejscowości Tatrzańska Jaworzyna, wybierając niebieski szlak, który prowadzi przez Dolinę Jaworową – szeroką, otwartą dolinę z widokami na potężne masywy Tatr Wysokich. Następnie trasa wiedzie przez Zadnie Koperszady, rejon rzadko odwiedzany, a przez to wyjątkowo spokojny i dziki. To właśnie tutaj wędrowcy mogą liczyć na bliskość natury i niemal całkowity brak tłumów.

Dalszy odcinek to trawers Tatr Bielskich, który prowadzi nas aż na Przełęcz pod Kopą. Z tego punktu roztaczają się imponujące widoki na okoliczne szczyty i doliny. Po krótkim odpoczynku schodzi się w kierunku Wielkiego Białego Stawu, skąd można odbić szlakiem żółtym do Białej Wody i miejscowości Zimna Studnia (Šalviový prameň). Ostatni etap trwa około 30 minut i kończy się przy schronisku Chata pri Zelenom plese.

To jedna z najbardziej satysfakcjonujących tras w słowackich Tatrach, łącząca w sobie wyjątkowe walory krajobrazowe, historyczne znaczenie Doliny Jaworowej oraz komfort odpoczynku w schronisku. Trasa dla osób ceniących samotność na szlaku oraz nocleg w sercu gór.

Końcowy odcinek czerwonego szlaku, będący częścią znakowanej Magistrali Tatrzańskiej, prowadzi turystów znad Łomnickiego Stawu przez malowniczy Rakuski Przechód, aż nad Wielki Biały Staw. To fragment trasy, który łączy wysokogórskie krajobrazy z przystępnym podejściem, oferując znakomite widoki na Tatry Bielskie oraz szczyty Tatr Wysokich.

Czas przejścia z rejonu Łomnickiego Stawu do schroniska to około 2 godzin i 5 minut, a powrót zajmuje blisko 2 godziny i 55 minut, ze względu na bardziej wymagające podejście. To trasa o średnim stopniu trudności – dobrze oznakowana, ale wymagająca dobrej kondycji i odpowiedniego przygotowania, szczególnie przy zmiennej pogodzie.

Dodatkową atrakcją na tym odcinku jest krótki spacer ze schroniska do Wielkiego Białego Stawu – około 35 minut w obie strony, odpowiedni na popołudniowy spacer przed noclegiem lub jako kontynuacja dłuższej trasy. Ten fragment szlaku prowadzi przez otwarty teren z rozległą panoramą na dolinę Białej Wody Kieżmarskiej (Dolina Bielej vody Kežmarskej).

Wędrówka przez Dolinę Kieżmarską zimą wymaga odpowiedniego przygotowania i świadomości specyfiki warunków panujących w Tatrach Wysokich. Warto zwrócić uwagę na:

• wyposażenie: obowiązkowe są zimowe buty trekkingowe górskie z dobrą przyczepnością, stuptuty, raczki na buty lub raki (w zależności od warunków), kijki trekkingowe, a w przypadku ambitniejszych tras – czekan i kask. Ciepła, warstwowa odzież termoaktywna oraz wodoodporna kurtka to podstawa. Warto mieć ze sobą zapasowe rękawiczki, czapkę i termos z gorącym napojem;
  
• prognoza pogody i komunikaty lawinowe: przed wyjściem należy sprawdzić aktualne komunikaty lawinowe i prognozy pogody dla Doliny Kieżmarskiej. Zimą pogoda potrafi zmienić się błyskawicznie, a dolina, choć łatwo dostępna, potrafi stać się pułapką w przypadku nagłego załamania warunków;
  
• czas i planowanie: zimą dni są krótsze, więc należy wyjść na szlak wcześnie i zaplanować powrót przed zmrokiem. Niezbędne jest też posiadanie latarki czołowej z zapasem baterii oraz naładowanego telefonu – na przykład z zainstalowaną aplikacją GPS lub mapą offline;
  
• zapas kalorii i nawodnienie: wysiłek fizyczny przy niskich temperaturach oznacza wyższe zużycie energii, dlatego warto zabrać przekąski wysokoenergetyczne i regularnie pić, nawet jeśli nie odczuwa się pragnienia;
  
• towarzystwo i powiadomienie bliskich: najlepiej wyruszać w towarzystwie i poinformować kogoś o planowanej trasie oraz godzinie powrotu.

Jeśli planujesz trekking w słowackiej części Tatr, Dolina Kieżmarska to bezpieczny i logiczny wybór. Niezależnie od tego, czy wybierasz się na krótki spacer, czy dłuższą ambitną trasę, jedno jest pewne – dobrze przygotowana wyprawa przyniesie Ci wiele satysfakcji. Sprawdź prognozę, wybierz odpowiedni szlak i ruszaj na spotkanie z tatrzańską przygodą!