Joga Iyengara - na czym polega i jak ją praktykować? Co to b.k.s?

Powstanie jogi Iyengara zawdzięcza się jednemu z najwybitniejszych współczesnych nauczycieli jogi i niezwykle wpływowej postaci XX wieku. Był nim Bellur Krishnamachar Sundararaja Iyengar, znany również jako B.K.S. Iyengar. Nauczyciel urodził się w 1918 roku w Indiach. Już we wczesnej młodości zaczął trenować jogę pod przewodnictwem swojego mistrza i ojca jogi współczesnej – Tirumalai Krishnamacharya.

Iyengar kontynuował indywidualną praktykę i pogłębiał praktykę jogi przez całe życie. To doprowadziło go do wykształcenia własnego stylu, który stał się znany jako joga Iyengara. Jest on również twórcą Instytutu Jogi Ramamani Iyengar w Pune w Indiach, która w niedługim czasie stała się jedną z najbardziej prestiżowych szkół dla joginów na całym świecie.

Misją Iyengara było uczynienie jogi dostępnej dla każdego człowieka, bez względu na wiek, płeć oraz kondycję fizyczną. Dokonał tego poprzez wprowadzenie do hatha jogi innowacyjnych metod nauczania oraz rekwizytów, dzięki którym wykonywanie klasycznych asan stało się dla wielu osób łatwiejsze i przyjemniejsze.

Joga Iyengara to technika treningowa, skoncentrowana na zjednoczeniu, ciała, umysłu i duszy. Rezultatem ćwiczeń ma być osiągnięcie równowagi pomiędzy asanami (pozycjami), a pranajamą (kontrolą oddechu).

Joga Iyengara kładzie nacisk na prawidłową kontrolę oddechu oraz świadomość, która umożliwia ukojenie zmysłów i osiągnięcie stanu wewnętrznego spokoju swojego ciała. Dzięki temu osoba ćwicząca zyskuje lepszą koncentrację, wydolność w trakcie ćwiczeń oraz większą świadomość otoczenia i własnego ciała.

Fundament jogi Iyengara stanowią cztery główne zasady:

– prawidłowe działanie – obejmuje przede wszystkim poprawne wykonywanie póz, z uważnością na korelację pomiędzy oddechem i ruchami ciała;

– prawidłowe wyrównanie – niezbędny aspekt w ćwiczeniach jogi Iyengara, umożliwiający zapobieganie kontuzjom;

– sekwencjonowanie – oznacza kolejność, w jakiej wykonywane są poszczególne pozy;

– timing (czas) – określa jak długo utrzymywana jest każda pozycja.

Joga Iyengara to metoda bazująca na statycznych, niepowiązanych ze sobą pozycjach, których celem jest wykonanie ćwiczenia z możliwie największą precyzją. To wymaga zaangażowania niemal każdego mięśnia i pełnej koncentracji na wykonywanym zadaniu. Tego rodzaju praktyka prowadzi do większej świadomości własnego ciała, poznania i przełamywania jego ograniczeń oraz barier.

Joga Iyengara zakłada dostosowanie praktyki do indywidualnych możliwości każdego ćwiczącego. Z tego względu zaleca się wykonywanie asan (pozycji) z wykorzystaniem dowolnych narzędzi, które mają ułatwić realizację ćwiczenia. Mogą posłużyć do tego koce, wałki, drewniane kostki, pasy, liny, czy drabinki.

Joga Iyengara składa się z szeregu różnorodnych asan (pozycji). Każda z nich podzielona jest na kategorie i wykonywana w określonej kolejności. Celem każdej grupy ćwiczeń jest osiągnięcie konkretnego rezultatu.

Niektóre służą utrzymaniu równowagi lub wzmacnianiu i rozciąganiu poszczególnych partii mięśni. Inne natomiast – służą stymulowaniu pracy organów wewnętrznych oraz rozluźnieniu. Ćwiczenia połączone są z technikami oddechowymi, wspomagając relaksację oraz prawidłowe dotlenienie organizmu. Jest to niezwykle korzystne dla pobudzania najważniejszych procesów fizjologicznych.

Do podstawowych pozycji w jodze Iyengara należą:

– Pozycje stojące (np. wojownik lub trójkąt) – najistotniejsza grupa asan dla osób początkujących. Bowiem przygotowuje ona do dalszej praktyki, zwalczając sztywność nóg i bioder. Ponadto pozycje stojące korygują lekkie wady postawy i uśmierzają bóle pleców.

– Wygięcia do przodu – regenerują kręgosłup i rozciągają tylne partie ciała. Dodatkowo tonizują narządy brzucha, wspomagając trawienie oraz wyciszając umysł.

– Wygięcia do tyłu (np. mostek lub wąż) – umożliwiają otwarcie okolicy mostka, rozciągają klatkę piersiową oraz mięśnie brzucha. Ponadto intensywnie wzmacniają kręgosłup, dzięki czemu bóle pleców mogą zostać zredukowane do minimum. Tego typu asany dodają ciału energii i witalności.

– Cykl powitania słońca (Surya Namaskar) – pozwala na intensywne rozciąganie obręczy barkowej. Dodatkowo napełnia ciało energią, redukując stres i zmęczenie.

– Pozycje odwrócone (np. świeca lub stanie na głowie) – jedna z kluczowych grup pozycji w jodze Iyengara. Przyczynia się zwiększenia dopływu utlenionej krwi do komórek mózgowych. To z kolei ma bezpośredni wpływ na trzeźwość myślenia. Pozycje odwrócone regulują także gospodarkę hormonalną i wspomagają przemianę materii. A ponadto działają relaksująco na cały układ nerwowy.

– Pozycje balansowe na rękach (np. pozycja pawia) – poprawiają wytrzymałość ramion i nadgarstków, wpływają na lepszą kondycję mięśni brzucha. Pozwalają ciału poczuć się lekko i błogo.

– Skręty – wpływają na elastyczność barków i kręgosłupa. Dodatkowo uśmierzają ból pleców oraz oczyszczają organizm z zalegających w nim toksyn.

– Pozycje relaksacyjne – redukują zmęczenie i napięcie ciała, skumulowane w wyniku stresu i nadmiernego wysiłku. Odprężają, wyciszają umysł i regenerują całe ciało.

Joga Iyengara zyskuje coraz większą popularność, zarówno w kręgach wschodnich, jak i europejskich. Również w Polsce zainteresowanie tą techniką jogi stale rośnie. Jest to spowodowane atrakcyjnym systemem praktyk, stworzonych z myślą o każdej osobie, która chce rozpocząć swoją przygodę z tego rodzaju treningiem.

Joga Iyengara nie jest inwazyjna i może przynieść wymierne korzyści dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Bowiem prawidłowo wykonywane ćwiczenia usprawniają ruchowo, przyspieszają regenerację tkanek, wyciszają umysł oraz wzmacniają cały organizm.