Łokieć golfisty – przyczyny, objawy i metody leczenia

Łokieć golfisty, (inaczej entezopatia nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej) to uraz, który wbrew nazwie nie dotyczy wyłącznie osób uprawiających sporty. Może pojawić się u każdego, kto regularnie wykonuje powtarzalne ruchy ręką, zwłaszcza jeśli wiążą się one z mocnym zaciskiem dłoni lub częstą rotacją nadgarstka.

Niektóre zawody i aktywności zwiększają ryzyko wystąpienia tego schorzenia. Pracownicy biurowi, którzy codziennie piszą na klawiaturze i używają myszki, często nieświadomie przeciążają mięśnie odpowiedzialne za ruchy nadgarstka. Stolarze i murarze wykonują powtarzalne ruchy rękami przez wiele godzin, co stopniowo prowadzi do przeciążenia. Tenisiści, wioślarze czy osoby podnoszące ciężary również są narażeni – ich treningi wymagają intensywnej pracy mięśni przedramienia.

A co powoduje łokieć golfisty? Przyczyny nie zawsze są oczywiste. Czasem wystarczy nagła zmiana aktywności – intensywny weekendowy remont, kilka godzin spędzonych na majsterkowaniu czy dłuższa niż zwykle gra na gitarze. Problem zapalenia nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej może też wynikać z nieprawidłowej techniki ruchu na przykład niepoprawnego uchwytu narzędzia, złego ustawienia nadgarstka podczas pracy przy komputerze czy niewłaściwego uderzenia w tenisie. Niekiedy schorzenie może też rozwinąć się po przebytym złamaniu.

Łokieć golfisty i łokieć tenisisty to dwa różne schorzenia, choć często są mylone, ponieważ oba dotyczą nadmiernego przeciążenia ścięgien w okolicy łokcia. Główna różnica polega na tym, po której stronie łokcia występuje ból i które mięśnie są przeciążone.

Łokieć golfisty powoduje ból po wewnętrznej stronie łokcia, czyli w okolicach przyczepu mięśni zginaczy nadgarstka. Z kolei łokieć tenisisty to problem zewnętrznej strony łokcia, wynikający z przeciążenia prostowników nadgarstka. Najczęściej dotyka osób wykonujących ruchy powtarzalnego wyprostu nadgarstka na przykład tenisistów uderzających bekhendem, malarzy czy osób pracujących myszką komputerową.

Łokieć golfisty nie pojawia się nagle. To schorzenie rozwija się stopniowo, często przez tygodnie lub nawet miesiące. Początkowo łatwo je zbagatelizować, bo pierwsze sygnały bywają subtelne. Może to być lekkie napięcie po wewnętrznej stronie łokcia, uczucie zmęczenia ręki albo delikatne kłucie przy mocnym uścisku dłoni. Nic, co od razu wzbudza alarm.

Z czasem jednak ból zaczyna się nasilać oraz powtarzać. Najpierw pojawia się po wysiłku, ale później towarzyszy także w codziennych sytuacjach. Nagle okazuje się, że otwarcie drzwi, podniesienie filiżanki z kawą albo uścisk dłoni są nieprzyjemne. Ból promieniuje od wewnętrznej strony łokcia w dół, w stronę przedramienia.

Po jakimś czasie możesz także odczuwać osłabienie siły mięśniowej. Niby ręka działa normalnie, ale masz wrażenie, że przedmioty wymykają się z dłoni. Trzymanie cięższych rzeczy wymaga większego wysiłku, a precyzyjne ruchy, jak wkręcanie śruby czy pisanie na klawiaturze, zaczynają być męczące. Poranne sztywności łokcia też nie są rzadkością. Po nocy ręka może wydawać się zastana, a pierwsze ruchy sprawiają dyskomfort. W miarę upływu dnia objawy nieco ustępują, ale wracają przy powtarzalnych czynnościach. Jeśli na przykład pracujesz przy komputerze, to pod koniec dnia ręka może być wyraźnie przeciążona. Może nawet lekko drżeć, jakby brakowało jej siły.

Jeśli schorzenie rozwija się dalej, dyskomfort może się utrzymywać nawet w spoczynku. Niektórzy opisują to jako tępy, ciągnący ból kończyny, który daje o sobie znać zwłaszcza wieczorem lub po dłuższym dniu pracy.

Łokieć golfisty rzadko objawia się obrzękiem czy widocznym stanem zapalnym. To schorzenie ścięgien, nie stawu, dlatego na zewnątrz często nie widać nic niepokojącego. Możesz jednak zauważyć większą tkliwość na dotyk – naciskanie okolicy łokcia sprawia ból, a czasem nawet lekkie uderzenie w to miejsce powoduje nieprzyjemne mrowienie.

Zdecydowana większość przypadków łokcia golfisty udaje się wyleczyć bez ingerencji chirurgicznej, ale są sytuacje, w których operacja staje się koniecznością. Kiedy? Przede wszystkim wtedy, gdy wszystkie inne metody leczenia zawiodły, a ból nie tylko nie ustępuje, ale wręcz zaczyna utrudniać codzienne funkcjonowanie.

Jeśli przez kilka miesięcy stosowałeś leczenie zachowawcze – odpoczynek, leki przeciwzapalne, terapię manualną, zmianę nawyków ruchowych – a mimo to dolegliwości nie ustępują, lekarz może zasugerować interwencję chirurgiczną. Szczególnie jeśli ból nie pozwala Ci wykonywać podstawowych czynności takich jak chwytanie przedmiotów, otwieranie drzwi czy pisanie na klawiaturze.

Kolejnym sygnałem, że operacja może być konieczna, jest wyraźne osłabienie siły chwytu. Jeśli ręka staje się coraz słabsza, a utrzymanie nawet lekkiego przedmiotu wymaga większego wysiłku, może to oznaczać, że uszkodzenia ścięgien są na tyle poważne, że organizm nie jest w stanie ich samodzielnie zregenerować.

Operacja nie jest jednak rozwiązaniem, które od razu przywraca pełną sprawność. Wymaga późniejszej rehabilitacji i czasu na regenerację. Dlatego lekarze zalecają ją tylko wtedy, gdy inne metody nie przynoszą poprawy. 

Nieleczony łokieć golfisty może znacznie uprzykrzyć codzienność, dlatego warto zadbać o regularne wzmacnianie i rozciąganie mięśni przedramienia. Oto skuteczne metody warte przetestowania po konsultacji z lekarzem czy fizjoterapeutą.

Taping, czyli oklejanie taśmami kinesiotapingowymi, to metoda wspomagająca leczenie łokcia golfisty. Taśmy naklejane na skórę mają za zadanie stabilizować i odciążać nadwyrężone ścięgna, co:

zmniejsza ból,
poprawia funkcjonowanie ręki podczas codziennych czynności,
usprawnia krążenie,
zmniejsza napięcie w okolicy łokcia.

Może także ograniczać ruchy, które powodują ból, pomagając w szybszej regeneracji.

Taping łokcia golfisty warto wykonać u fizjoterapeuty, który dobierze odpowiednią technikę i nauczy, jak prawidłowo aplikować taśmy samodzielnie w domu. Można je nosić przez kilka dni, nawet podczas codziennych aktywności, ale należy pamiętać o ich regularnej wymianie, aby uniknąć podrażnień skóry.

Alternatywą tapingu jest opaska na łokieć golfisty. Jak założyć ją prawidłowo? Powinna być umieszczona około 2–3 cm poniżej bolesnego miejsca, czyli na przedramieniu, a nie bezpośrednio na łokciu. Ważne, aby opaska elastyczna stawu łokciowego była dobrze dopasowana, ale nie zbyt ciasna – powinna stabilizować rękę, nie powodując drętwienia ani utrudnienia krążenia.

Proces rehabilitacji łokcia golfisty polega na stopniowym przywracaniu pełnej sprawności ręki. W początkowej fazie istotne jest ograniczenie czynności, które prowokują ból. Stosuje się także chłodzenie łokcia lodem, co pomaga zmniejszyć stan zapalny. Po ustąpieniu ostrych dolegliwości można przejść do delikatnych ćwiczeń rozciągających i wzmacniających.

Czas trwania rehabilitacji zależy od stopnia uszkodzenia ścięgien oraz konsekwencji w wykonywaniu zaleceń lekarza i fizjoterapeuty. U większości osób poprawa następuje po kilku tygodniach, ale w przypadkach przewlekłych rehabilitacja może potrwać kilka miesięcy.

Takie testy pomagają określić, czy ból rzeczywiście wynika z przeciążenia ścięgien po wewnętrznej stronie łokcia. Kluczowe pytanie o łokieć golfisty – gdzie boli najczęściej? Otóż ból zwykle koncentruje się po wewnętrznej stronie łokcia i może promieniować w dół przedramienia, zwłaszcza podczas chwytania przedmiotów czy zginaniu i prostowaniu nadgarstka.

Jednym z podstawowych metod na określenie, czy z pewnością jest to ta przypadłość, jest test oporowy nadgarstka – lekarz prosi o zgięcie nadgarstka ku dołowi, jednocześnie stawiając opór. Jeśli pojawia się ostry ból w okolicy łokcia, test wskazuje na łokieć golfisty. Kolejnym jest test Millsa, który polega na biernym wyprostowaniu łokcia przy jednoczesnym zgięciu nadgarstka i palców – nasilony ból w przyczepie ścięgien potwierdza diagnozę.

Bolesny i utrudniający codzienne funkcjonowanie – taki może być łokieć golfisty. Ile trwa leczenie? Jakie ćwiczenia mogą być przydatne? Na te i inne pytania znasz już odpowiedź. Pamiętaj jednak, aby nie ignorować pierwszych objawów i jak najszybciej zadbać o regenerację przeciążonych ścięgien. Im szybciej wdrożysz odpowiednie leczenie i zmienisz nawyki, tym większa szansa na uniknięcie długotrwałego bólu i powikłań.

Jeśli dolegliwości nie ustępują, warto skonsultować się ze specjalistą, który dobierze odpowiednią metodę terapii.