Czym się różni zwichnięcie od skręcenia i złamania? Kompleksowy poradnik

Skręcenie i zwichnięcie to dwie często stawiane diagnozy dotyczące stawu skokowego, czyli popularnie – kostki. Mogą wystąpić w wyniku nagłych, niekontrolowanych ruchów stopy, przekraczających fizjologiczny zakres ruchu w stawie. Dochodzi do nich przeważnie podczas aktywności fizycznej, takiej jak bieganie, skakanie, nagłe zmiany kierunku, ale także w wyniku niefortunnego stąpnięcia na nierównym podłożu czy nawet podczas codziennych czynności. Nieostrożność, poślizgnięcie się, a czasem zwykły pech mogą prowadzić do uszkodzenia struktur stabilizujących staw skokowy. Aby zrozumieć, czym się różni skręcenie od zwichnięcia, warto najpierw wyjaśnić szczegółowo oba pojęcia.

W przypadku skręcenia kostki dochodzi do uszkodzenia aparatu więzadłowego stawu, jednak kości nadal zachowują swoją prawidłową pozycję. Najczęściej uraz ten pojawia się w wyniku niefortunnego postawienia nogi, gwałtownego skrętu ciała lub podczas upadku, gdy staw jest nadmiernie przeciążony lub ustawiony w nienaturalnej pozycji. Choć skręcenie może dotyczyć różnych stawów, najczęściej spotykane jest w obrębie kostki, kolana oraz nadgarstka. Objawy mogą mieć różny stopień nasilenia, od lekkiego naciągnięcia więzadeł po poważniejsze zerwanie. Najbardziej charakterystyczne jest pojawienie się opuchlizny oraz siniaka w miejscu urazu, a także silny ból ograniczający ruchomość stawu. Aby uniknąć powikłań, ważne jest szybkie zastosowanie odpowiedniego leczenia – chłodzenia miejsca urazu, unieruchomienia oraz zastosowania bandaża elastycznego. W poważniejszych przypadkach udać się do specjalisty: lekarza ortopedy lub fizjoterapeuty.

Typowe objawy skręcenia stawu to:

• ból nasilający się przy ruchu,
  
• obrzęk w obrębie stawu,
  
• ograniczenie ruchomości,
  
• zasinienie okolicy urazu,
  
• uszkodzenie więzadeł i torebki stawowej.

Zadając sobie pytanie „co jest gorsze: skręcenie czy zwichnięcie?”, należy jednoznacznie odpowiedzieć, że to zwichnięcie jest poważniejszym urazem. Dochodzi wówczas do trwałej utraty kontaktu powierzchni stawowych. Innymi słowy – kości, które dotąd prawidłowo się stykały, przemieszczają się względem siebie i nie wracają samoczynnie na swoje miejsce. Towarzyszy temu bardzo silny, przeszywający ból, który praktycznie uniemożliwia poruszanie kontuzjowaną kończyną. Szybko narasta obrzęk, a czasem pojawia się rozległy krwiak wynikający z uszkodzenia okolicznych naczyń krwionośnych. Jeśli doszło do zwichnięcia stawu skokowego lub kolanowego, może wystąpić całkowita utrata stabilności stawu, a także uczucie zdrętwienia lub mrowienia w kończynie – to wynik podrażnienia lub ucisku nerwów. Zwichnięcie zazwyczaj jest wynikiem poważnego urazu, takiego jak upadek z wysokości, wypadek komunikacyjny lub gwałtowne skręcenie podczas aktywności sportowej.

Wiesz już, jak odróżnić skręcenie od zwichnięcia. W przypadku podejrzenia tego pierwszego urazu zazwyczaj wystarczające jest zabezpieczenie uszkodzonego obszaru za pomocą bandaża elastycznego lub ortezy. Jednakże, metody leczenia tych kontuzji różnią się w zależności od specyfiki i siły urazu. Leczenie skręcenia stawu opiera się przede wszystkim na odciążeniu, stabilizacji i ukierunkowanej fizjoterapii, mającej na celu przywrócenie pełnego zakresu ruchu i siły. Natomiast leczenie zwichnięcia może wymagać dłuższego okresu unieruchomienia, często za pomocą gipsu lub szyny, a następnie intensywnego programu rehabilitacyjnego, skoncentrowanego na odbudowie stabilności stawu i funkcji mięśni okołostawowych.

Niezależnie od tego, czy masz do czynienia ze skręceniem, czy zwichnięciem, nadrzędnym celem postępowania terapeutycznego jest odzyskanie pełnej sprawności ruchowej w obrębie uszkodzonego stawu oraz zminimalizowanie prawdopodobieństwa ponownego wystąpienia urazu w przyszłości. Kompleksowa rehabilitacja, obejmująca ćwiczenia wzmacniające, proprioceptywne i poprawiające elastyczność, jest kluczowa w obu przypadkach dla osiągnięcia trwałego powrotu do pełnej aktywności.

Odróżnienie złamania od stłuczenia bywa problematyczne, ponieważ oba urazy mogą powodować podobne dolegliwości bólowe oraz obrzęk. Jednak istnieją istotne różnice pozwalające określić, czy doszło do złamania kości, czy tylko powierzchownego uszkodzenia tkanek miękkich.

Złamanie oznacza przerwanie ciągłości kości i jest poważniejszym urazem niż stłuczenie. Typowe objawy to:

• silny, ostry ból nasilający się przy najmniejszym ruchu,
  
• szybkie powstanie dużego obrzęku i rozległego krwiaka,
  
• niemożność poruszania kończyną lub jej obciążenia,
  
• możliwe widoczne zniekształcenie kończyny,
  
• charakterystyczne trzeszczenie w miejscu urazu podczas próby ruchu.
  

Zapoznałeś się właśnie z naszym prostym poradnikiem omawiającym różnice między zwichnięciem a skręceniem. Wiesz już, jak wygląda diagnoza oraz jak leczyć oba rodzaje urazów. Pamiętaj, że najważniejsze jest to, aby w przypadku podejrzenia kontuzji staw działać szybko. Nie lekceważ bólu i obrzęku! Wczesna konsultacja z lekarzem lub fizjoterapeutą pozwoli na postawienie trafnej diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia.