Ashwagandha – co to i jak działa? Poznaj korzyści z jej stosowania

Ashwagandha to roślina od dawna stosowana w medycynie ajurwedyjskiej. Można znaleźć ją także pod innymi nazwami: witania ospała, żeń-szeń indyjski, trujący agrest, śpioszyn lekarski, zimowa wiśnia. Najbardziej znane określenie pochodzi z sanskrytu (języka starożytnych Indii) od połączenia słów „ashva” (koń) i „gandha” (zapach), co nawiązuje do charakterystycznego końskiego zapachu, który wydziela korzeń tej rośliny. Co ciekawe, ashwagandha należy do rodziny psiankowatych, jest więc spokrewniona z pomidorami czy ziemniakami.

Rozpoznawalność rośliny wynika między innymi ze wzrostu zainteresowania medycyną holistyczną, chociaż samo rozpoczęcie jej stosowania datuje się na około 3000 lat temu! Mimo wielu wątpliwości i braku dostatecznych badań, potwierdzających jej skuteczność, znalazła ona również szerokie zastosowanie w medycynie tradycyjnej. Najczęściej wykorzystywany jest korzeń ashwagandhy w postaci proszku. Przyjmowana jest także w innych formach, jak na przykład kapsułki z ekstraktem czy krople. Zalecaną do spożycia dzienną porcją produktu jest około 300-500 mg na dzień. Zastosowanie znajdują także liście i owoce tej rośliny.

Ashwagandhę wykorzystuje się zarówno przy względnie popularnych problemach, takich jak przewlekła czkawka, zaburzenia cyklu miesiączkowego czy problemy ze snem, ale także do wspomagania leczenia bielactwa, zapalenia oskrzeli, artretyzmu czy gruźlicy. Jest ona zatem używana jako dodatkowe wsparcie, a nie lek sam w sobie. Kiedy jeszcze można czerpać korzyści z leczenia uwzględniającego tę roślinę?

– Ashwagandga może wykazywać korzystny wpływ na łagodzenie stresu i stanów lękowych.

– Pozytywnie działa także na jakość snu, eliminując problem bezsenności.

– Może działać antybakteryjne oraz przeciwnowotworowo.

– Ogólny wpływ ashwagandhy na stan organizmu, wykorzystuje się również do usuwania substancji toksycznych. Zaleca się ją u osób narażonych na działanie metali ciężkich.

– Roślina może wspomagać organizm w walce z wirusami i bakteriami – wykazuje działanie przeciwzapalne i zwiększa odporność.

– Ekstrakt z korzenia ashwagandhy obniża poziom cukru we krwi, dzięki czemu może być zalecana osobom z cukrzycą.

– Ashwagandha wykazuje działanie adaptogenne – normalizuje pracę całego organizmu. Ze względu na to, wykorzystuje się ją u osób ze zwyrodnieniem stawów (artretyzm).

Niektóre przypadki zastosowania żeń-szenia indyjskiego wciąż wymagają potwierdzeń w badaniach. Są to między innymi wpływ na poziom hormonów i płodność, układ nerwowy, a także na metabolizm i odchudzanie. Warto też zaznaczyć, że choć istnieją badania sugerujące, że ashwagandha może mieć pewne właściwości antybakteryjne i przeciwnowotworowe, są to głównie te przeprowadzane na zwierzętach lub in vitro. Brakuje wystarczających badań klinicznych na ludziach.

Każdemu sportowcowi zależy na tym, by utrzymać swój organizm w dobrej kondycji. Właściwości witanii ospałej mogą w tym procesie skutecznie pomóc. Stosowanie żeń-szenia indyjskiego przekłada się na wspomaganie organizmu przy rozbudowie mięśni. Naturalne właściwości stymulujące testosteron sprawiają, że chętnie z ashwagandhy korzystają mężczyźni. Poprzez zwiększenie aktywności plemników w nasieniu, ashwagandha ma pozytywny wpływ na libido i płodność.

Ta roślina adaptogenna sprawia, że poziom kortyzolu we krwi zmniejsza się, dzięki czemu ograniczone zostają procesy kataboliczne (rozkładające białka), a polepszone zostają procesy wpływające na rozbudowę tkanki mięśniowej. Dzięki temu trening na siłowni będzie bardziej efektywny. Co więcej, ashwagandha może:

– wspierać kondycję,
– poprawiać wyniki,
– zwiększać wydolność,
– a także przyspieszać przebieg procesu regeneracji organizmu.

Indyjski żeń-szeń, podobnie jak różne inne substancje roślinne i nie tylko, może mieć także działania niepożądane. Skutkami ubocznymi może być reakcja organizmu w postaci:

– pieczenia, swędzenia czy przebarwień skóry,
– nudności,
– zaburzeń żołądkowo-jelitowych takich jak rozstrój żołądka, biegunka czy wymioty.

Efekty stosowania ashwagandhy mogą pojawić się po kilku dniach lub tygodniach regularnego dawkowania. W przypadku redukcji stresu i poprawy jakości snu pierwsze rezultaty mogą być zauważalne już po około 2 tygodniach. Jeśli chodzi o wpływ na poziom kortyzolu, odporność organizmu czy funkcje poznawcze, pełne działanie może być widoczne po 4-8 tygodniach. Warto pamiętać, że reakcja organizmu na suplementację jest indywidualna i zależy od wielu czynników takich jak dawka, styl życia czy ogólny stan zdrowia.

Ashwagandha nie jest substancją uzależniającą, ponieważ nie działa na układ nagrody w mózgu, jak na przykład nikotyna czy opioidy. Nie wywołuje również tolerancji, czyli potrzeby zwiększania dawki preparatu w celu uzyskania tego samego efektu. Jest to naturalny adaptogen, który wspiera organizm w radzeniu sobie ze stresem i zmęczeniem, ale nie prowadzi do fizycznego ani psychicznego uzależnienia. Niemniej jednak długotrwałe stosowanie powinno być konsultowane z lekarzem, zwłaszcza w przypadku osób przyjmujących leki lub mających schorzenia przewlekłe.

Ashwagandhę można przyjmować rano lub wieczorem, w zależności od oczekiwanych efektów. Jeśli jej głównym celem jest redukcja stresu i poprawa koncentracji, zaleca się stosowanie jej rano po posiłku. Natomiast jeśli suplementacja ma na celu poprawę jakości snu i regenerację, dobrze przyjmować ją wieczorem, około godziny przed snem. Regularność stosowania jest niezbędna dla osiągnięcia pożądanych efektów.

Ashwagandhy nie powinno się łączyć z lekami uspokajającymi, nasennymi i przeciwdepresyjnymi, ponieważ może nasilać ich działanie i prowadzić do nadmiernej senności. Nie zaleca się łączenia jej także z alkoholem ani innymi substancjami obciążającymi wątrobę. Jak już też było wspomniane, przy lekach na tarczycę należy zachować ostrożność, podobnie jak w przypadku przyjmowania tych na nadciśnienie lub cukrzycę. Warto wówczas skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem przyjmowania ashwagandhy.

Ashwagandha jest znana z działania adaptogennego, które może pomóc w regulacji poziomu stresu i ciśnienia krwi. W większości przypadków obniża ciśnienie, zwłaszcza u osób z nadciśnieniem, ale u niektórych może powodować niewielkie wahania wartości, szczególnie przy wyższych dawkach. Dlatego osoby z hipotensją (niskim ciśnieniem) lub przyjmujące leki na nadciśnienie powinny monitorować swoje ciśnienie i skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji.

Nie ulega wątpliwości, że właściwości ashwagandhy cenione są od wielu lat. Na korzyści płynące z jej suplementacji mogą liczyć osoby w różnym wieku i o różnych przypadłościach. Należy stosować ją jednak z uwzględnieniem przeciwwskazań i własnych potrzeb. Stosowanie rośliny powinno być dobrze przemyślane i zaplanowane w czasie.