Suplementacja cynku – jakie są właściwości, objawy niedoboru, efekty?

Cynk jest jednym z najważniejszych minerałów występujących w naszym organizmie. Wchodzi on w skład prawie 200 enzymów, jego niedobory mają bezpośrednie przełożenie na problemy z działaniem wielu tkanek i narządów. Trzeba wiedzieć, że cynk nie jest magazynowany w organizmie. Oznacza to, że musimy dostarczać go razem z pożywieniem lub w postaci suplementu, ponieważ jego braki mogą doprowadzić do zaburzenia działania lub spowolnienia wielu procesów zachodzących w organizmie.

Ten mikroelement pełni rolę katalizatora enzymów, takich jak między innymi. aromatazy, insuliny oraz syntezy hemu. Odpowiada on za utrzymanie stabilnych struktur komórkowych, a także równowagę pomiędzy procesami utleniania oraz redukcji w tkankach. Innymi zadaniami cynku w naszym organizmie jest obniżanie poziomu cholesterolu, wspomaganie prawidłowej pracy narządów rozrodczych, a także pomoc w przyswajaniu witamin.

Znaczenie cynku dla naszego organizmu jest ogromne, dlatego też nie można się dziwić, że zakres jego właściwości jest naprawdę imponujący. Ten minerał uczestniczy między innymi w syntezie białek DNA oraz RNA. Cynk odpowiada również za odbieranie smaków oraz zapachów, a także zdrowy wygląd włosów i paznokci. Ma on ogromne znaczenie w przypadku kobiet w ciąży. Mowa tutaj konkretnie o tak zwanym cynku organicznym, którego odpowiedni poziom jest konieczny do prawidłowego przebiegu ciąży.

Należy zwrócić uwagę na dużą rolę cynku w procesie wzrostu oraz dojrzewania płciowego dzieci i młodzieży. Spektrum właściwości tego minerału jest znacznie szersze. Ma onspory wpływ na problemy z potencją u mężczyzn oraz występowanie przeziębień. Jest to kilka dolegliwości, które mogą być spowodowane niedoborami cynku, dlatego też trzeba dbać o jego odpowiedni poziom. Znaczenie tego minerału dla organizmu jest na tyle duże, że jego suplementacja powinna być jednym z priorytetów.

Jak widać na podstawie powyższych właściwości, wpływ cynku na organizm jest ogromny. Dbałość o jego dostarczanie ma bezpośrednie przełożenie na korzyści zdrowotne. W jaki dokładnie sposób suplementacja tego minerału wpływa na nasze zdrowie? Oto kilka praktycznych przykładów:

1. Napędzanie metabolizmu. Jednym z głównych zadań cynku jest regulowanie funkcjonowania białek. Są to enzymy, które odpowiadają za kontrolę oraz przyspieszanie reakcji chemicznych zachodzących w ciele. Oznacza to, że suplementacja cynku przyczynia się do przyspieszenia metabolizmu, a także wydłużenie stanu homeostazy metabolicznej.

2. Stymulowanie wzrostu i rozwoju. Jest to zadanie szczególnie niezbędne podczas ciąży. Cynk ma ogromne znaczenie w kontekście prawidłowego rozwoju płodu. Ma on także swój wpływ na rozwój układu nerwowego noworodka oraz niemowlaka. Wraz z wiekiem nie traci on swojego znaczenia, wpływając na rozwój płciowy dzieci i młodzieży.

3. Prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Jednym z zadań cynku jest także produkcja komórek, które odpowiadają za ochronę organizmu przed infekcjami oraz różnego rodzaju chorobami. Dzięki działaniu tego minerału naszą odporność może w porę radzić sobie z patogenami oraz stanami zapalnymi.

4. Wspomaganie procesu regeneracji tkanek. Cynk odgrywa istotną rolę we wzroście oraz regeneracji tkanek. Minerał ten uczestniczy również w produkcji kolagenu, który ma duże znaczenie w kontekście prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu.

5. Wzmocnienie włosów, skóry i paznokci. Udowodniony jest również pozytywny wpływ cynku na zdrowie włosów, skóry i paznokci. Dzięki dostarczaniu go do organizmu zgodnie z zaleceniami zapewnimy im estetyczny i tym samym atrakcyjny wygląd.

6. Przyspieszenie gojenia się ran. Jedną z głównych cech cynku są jego właściwości regeneracyjne. W praktyce oznacza to, że suplementacja tym składnikiem mineralnym ma pozytywny wpływ na gojenie i zabliźnianie się ran, a także ogólny stan skóry.

Niedobór cynku to często występujący problem. Może mieć on różne przyczyny, choć najczęściej spotykaną jest spożywanie zbyt małej ilości pokarmu zawierającego ten pierwiastek lub problem z wchłanianiem. Istnieje kilka objawów, których wystąpienie może być dla nas wskazówką, że przyjmujemy zbyt mało cynku. Są to:

– suchość w ustach;
– brak apetytu;
– zmniejszone libido;
– zaburzenia smaku i węchu;
– zmniejszona tolerancja na alkohol;
– problemy z pamięcią;
– problemy skórne (dłuższe gojenie się ran i powstawanie rozstępów);
– przewlekłe zmęczenie;
– pogorszenie się kondycji skóry, włosów i paznokci (wypadanie włosów, trądzik, łuszczyca, kruchość paznokci);
– podatność na infekcje.

Niedobory cynku mają również negatywny wpływ na dzieci. Można zaobserwować u nich wolniejsze tempo wzrostu oraz spowolniony rozwój psychomotoryczny. Może u nich wystąpić również spadek apetytu, biegunki, a także większa podatność na infekcje. Niedobory cynku są również niebezpieczne w przypadku kobiet w ciąży. Wpływają one negatywnie na rozwój płodu oraz mogą przyczynić się do wcześniejszego porodu i krwawienia okołoporodowego.

Nadmiar cynku w organizmie to raczej rzadko spotykana sytuacja. Jeżeli nasza dieta jest odpowiednio zbilansowana, nie powinniśmy się martwić. Ewentualne nadmiary tego pierwiastka mogą być spowodowane niewłaściwym dawkowaniem suplementu cynku. Nadprogramowy cynk odkłada się w wątrobie oraz zmniejsza stężenie dobrego cholesterolu. Może powodować wystąpienie nudności oraz biegunek. Wśród innych objawów należy wymienić: bóle żołądka, obniżone łaknienie oraz bóle głowy.

Zapotrzebowanie na cynk jest zmienne i zależy głównie od wieku oraz kondycji organizmu. Można jednak podać orientacyjne normy, które wynoszą: 11 mg na dobę dla mężczyzn oraz 8 mg na dobę dla kobiet. Normy te ulegają zwiększeniu w przypadku kobiet w ciąży (11 mg na dobę), karmiących piersią (12 mg na dobę) oraz osób, u których stwierdzono niedobory cynku. W takim przypadku dawkę należy skonsultować z lekarzem.

Wchłanianie cynku odbywa się w jelicie cienkim. Całkowite wypełnienie dziennego zapotrzebowania tylko i wyłącznie za pomocą pożywienia jest możliwe, ale czasem wymaga wsparcia za pomocą suplementów. Oprócz tego warto zdawać sobie sprawę, że absorpcja cynku z pokarmu utrzymuje się na poziomie 10-40%, dlatego ten pierwiastek powinien być dostarczany w nieco większych ilościach. Ważną informacją jest także to, że najlepiej wchłania się cynk pochodzący z produktów zwierzęcych.

Najlepszym czasem na rozpoczęcie przyjmowania cynku jest moment, kiedy zauważymy objawy jego niedoboru. Co ważne, aby rozpocząć suplementację, nie jest konieczna konsultacja z lekarzem. Tę decyzję możemy podjąć w pełni samodzielnie. Należy jednak bezwzględnie trzymać się zaleceń producenta, znajdujących się na opakowaniu. Warto również wiedzieć, że nie ma znaczenia, czy bierzemy cynk rano, czy wieczorem. Najlepiej przyswaja się on z jedzeniem, dlatego też powinniśmy przyjmować go razem z posiłkami.

Na kilka dodatkowych słów zasługuje interakcja cynku z innymi suplementami. Warto wiedzieć, z jakimi innymi substancjami nie warto stosować cynku, ponieważ może powodować niekorzystne reakcje w ludzkim organizmie. Są to:

1. Miedź. Nadmiar cynku może powodować zaburzenia we wchłanianiu się miedzi i tym samym powodować jej niedobory. Kluczowe jest zachowanie balansu pomiędzy tymi dwoma pierwiastkami. Jeżeli mamy do czynienia z sytuacją, że w organizmie jednocześnie występują niedobory miedzi oraz cynku, można wtedy zastosować suplementy zawierające podwyższone stężenia obu substancji.

2. Wapń. Nadmiar tego pierwiastka również może zakłócać wchłanianie się cynku. Jeżeli oba suplementy są przyjmowane jednocześnie, po pewnym czasie można doprowadzić do niedoborów cynku.

3. Żelazo. Duża ilość cynku ma negatywny wpływ na wchłanianie się żelaza. Z tego powodu równoczesna suplementacja cynku i żelaza nie jest najlepszym pomysłem.

4. Fityniany. Jest to substancja, którą można znaleźć między innymi w produktach pełnoziarnistych oraz tych zawierających duże ilości błonnika. Ona również utrudnia wchłanianie się cynku. Z tego powodu, w miarę możliwości należy unikać łączenia tego typu pokarmów z cynkiem.

5. Alkohol. Alkohol wpływa negatywnie na wchłanianie się wielu substancji odżywczych. Jedną z nich jest właśnie cynk. Oprócz utrudnień we wchłanianiu alkohol stymuluje także proces wydalania cynku wraz z moczem.

Decydując się na suplementowanie cynku oraz innych substancji, warto wziąć pod uwagę powyższe informacje, aby zapobiec negatywnemu wpływowi na organizm, a także poprawić wchłanianie tego składnika.