Jakie grzyby zbierać? Przeczytaj nasze praktyczne wskazówki i sprawdź, które grzyby jadalne możesz zbierać w polskich lasach, a które są trujące.
Grzybobranie to nie tylko sposób na zdobycie świeżych smakołyków – to prawdziwy rytuał, powrót do natury i chwila oddechu od codzienności. Zastanawiasz się, jakie grzyby zbierać, by wrócić do domu nie tylko z pełnym koszem, ale i spokojną głową?
Czeka Cię wycieczka na grzyby? Zanim o poranku ruszysz w teren, warto poznać podstawowy podział grzybów. Dzięki temu unikniesz przykrych pomyłek i wrócisz do domu nie tylko z pysznym łupem, ale też z poczuciem bezpieczeństwa. Zatem jakie grzyby można zbierać?
1. Grzyby jadalne
Grzyby jadalne są nie tylko bezpieczne, ale też wyjątkowo smaczne. Z tak zebranych grzybów można wyczarować sos, zupę, uszka do barszczu albo po prostu usmażyć je na maśle z cebulką. Amatorów tych grzybów nie brakuje również wśród zwierząt. Sarny, jelenie, dziki – to prawdziwi smakosze leśnych skarbów, którzy chętnie chrupią podgrzybki, borowiki czy maślaki. Grzyby są dla nich cennym źródłem białka, a ich intensywny aromat przyciąga z odległości wielu metrów.
2. Grzyby niejadalne
Choć wiele grzybów niejadalnych przypomina popularne gatunki jadalne, ich smak i zapach często pozostawiają wiele do życzenia. Mają gorzki smak (najczęściej grzyby z gąbką i grzyby rurkowe). Są łykowate, twarde lub nieprzyjemnie pachnące. Nie są trujące, więc nie zrobią ci krzywdy, ale nie nadają się do spożycia – mogą zepsuć całe danie. Zamiast je zbierać, lepiej zostawić je tam, gdzie rosną – w lesie są pożyteczne, bo pełnią ważną rolę w ekosystemie i stanowią pokarm dla zwierząt na przykład dla ślimaków.
3. Grzyby trujące
Wyglądają kusząco, czasem nawet pachną jak jadalne grzyby, ale potrafią poważnie zaszkodzić, a niektóre wręcz zagrażają życiu. Wiesz, że muchomor sromotnikowy nawet przez doświadczonych grzybiarzy bywa mylony z pieczarką? Właśnie dlatego zasada jest prosta: masz cień wątpliwości, nie zbieraj i kropka.
Ciekawostka z lasu: Najbardziej trujący grzyb w Polsce to wspomniany muchomor sromotnikowy. Wystarczy pół kapelusza, żeby wywołać ciężkie zatrucie, a objawy takie jak wymioty potrafią pojawić się dopiero po kilkunastu godzinach.
Zbieranie grzybów przypomina trochę szukanie skarbów, bo nigdy nie wiesz, co znajdziesz za kolejnym drzewem. Chcesz wybrać się na grzybobranie i wrócić do domu czymś więcej niż tylko mchem na butach? W naszym atlasie znajdziesz opisy najpopularniejszych grzybów jadalnych w które obfitują polskie lasy. Przygotowaliśmy również opis grzybów śmiertelnie trujących, po to, abyś wiedział przed czym masz się chronić.
Zacznijmy od tego jakie grzyby są jadalne, czyli które możesz zbierać. A więc do gatunków grzybów jadalnych zalicza się:
W lesie można znaleźć grzybowe cuda, ale obok tych delicji rosną też podstępni oszuści, którzy potrafią udawać jadalne. Co więcej, mogą solidnie zaszkodzić. Czasem wystarczy jeden kęs, żeby wylądować w szpitalu, a czasem objawy pojawiają się dopiero wtedy, gdy sytuacja robi się naprawdę groźna. Dlatego warto znać przynajmniej te najniebezpieczniejsze i wiedzieć, z czym łatwo je pomylić. Oto one:
Niektóre grzyby wyglądają jak z bajki. Są kształtne, dorodne, a do tego są jadalne! Wydaje się, że nic tylko schylić się i wrzucić je do koszyka. Ale stop. Nie wszystkie skarby lasu możemy zabrać ze sobą do domu. W Polsce istnieje lista grzybów objętych ochroną gatunkową. Część z nich – choć teoretycznie smaczna – została tak rzadka, że dziś ważniejsze jest ich przetrwanie niż nasza kolacja.
Przykładem takiego chronionego grzyba jest smardz jadalny. Zwykle rośnie w wilgotnych lasach liściastych, parkach, czasem na łąkach czy poboczach dróg. Był niegdyś powszechny i bardzo ceniony w kuchni, ale obecnie jest pod ścisłą ochroną.
A może podczas spaceru widziałeś coś, co wygląda jak biały koral wyrastający z pnia drzewa? To mogła być właśnie soplówka. Ta rzadkość porasta martwe buki i dęby. Zbierana kiedyś jako grzyb leczniczy i kulinarny, dziś podlega ochronie.
Z kolei bywalcy górskich lasów mogą natrafić na prawdziwy okaz, jakim jest borowik korzeniasty. Ma blado-szary kapelusz, a jego miąższ sinieje po przekrojeniu. Co ciekawe – choć technicznie to grzyb jadalny, nie jest zbyt smaczny, a mimo to znalazł się pod ochroną.
Wybierasz się pierwszy raz na grzyby? Świetna decyzja! Grzybobranie to fantastyczna przygoda, kontakt z naturą i spora dawka satysfakcji. Ale żeby wrócić z lasu z uśmiechem (i pełnym koszykiem), warto się odpowiednio przygotować. Poniżej znajdziesz kilka praktycznych wskazówek, dzięki którym Twój pierwszy wypad nie skończy się przemoczonymi butami i pustym brzuchem.
Las to nie wybieg mody. Ubierz się wygodnie i funkcjonalnie. Najlepiej sprawdzają się długie spodnie turystyczne i trekkingowe (chronią przed kleszczami i pokrzywami), bluza z długim rękawem i obowiązkowo czapka z daszkiem lub kapelusz. Buty? Tylko pełne, najlepiej wodoodporne. Nawet w słoneczny dzień poranna rosa potrafi konkretnie zmoczyć trawę.
Wybierz wiklinowy kosz – grzyby potrzebują przewiewu, by się nie zaparzyć. W foliówce szybko się psują, a to prosta droga do niestrawności. Przyda Ci się również mały ostry nóż do odcinania grzybów. Nie wyrywaj grzybów z korzeniami, bo w ten sposób naruszasz grzybnie.
Co jeszcze Ci potrzeba? Zabierz ze sobą atlas grzybów, aby określić ich gatunek, bo tak jak wspomnieliśmy wyżej, niektóre okazy trujące łatwo pomylić z tymi jadalnymi. A to już szybka droga do zatrucia grzybami.
Najlepsze grzyby znajdziesz wcześnie rano. Po nocy są jędrne, mniej robaczywe i jeszcze nie zostały zebrane przez innych. Grzyby najlepiej rosną po ciepłych, deszczowych dniach. Wystarczy kilka wilgotnych nocy i zaczyna się prawdziwy wysyp. Słońce po deszczu to moment, kiedy warto rzucić wszystko i ruszyć do lasu.
Ważna rada: Unikaj terenów prywatnych, chronionych, rezerwatów i parków narodowych – tam grzybobranie może skończyć się mandatem.
Grzyby – jakie zbierać? Tylko te grzyby, które znasz na 100%. Jeśli masz choć cień wątpliwości – zostaw. Dobra zasada: „Nie jesteś pewien? Nie zrywaj!”. Poza tym – zbieraj z szacunkiem. Nie depcz mchu, nie wyrywaj grzybów z ziemi, nie niszcz tych niejadalnych – one też są częścią leśnego ekosystemu.
