Piłka ręczna na wózkach – co to za sport?

Piłka ręczna na sportowych wózkach inwalidzkich to adaptacja tradycyjnej piłki ręcznej, stworzona z myślą o osobach z niepełnosprawnościami ruchowymi. Dyscyplina ta narodziła się w Europie w latach 70. XX wieku jako sposób na aktywizację osób z niepełnosprawnością ruchową.

W kolejnych dekadach sport ten zyskał na rozpoznawalności, prowadząc do organizacji pierwszych międzynarodowych turniejów. W 2008 roku odbyły się pierwsze mistrzostwa Europy, w których uczestniczyły drużyny z Austrii i Szwecji. Od tego czasu regularnie organizowane są turnieje takie jak European Wheelchair Handball Nations’ Tournament, przyciągające coraz więcej zespołów z różnych krajów.

Zawodnicy są klasyfikowani na podstawie rodzaju i stopnia niepełnosprawności. W tej dyscyplinie liczy się nie tylko sprawność uczestnika, ale też jego wózek – oba elementy są traktowane jako całość. Główna grupa uprawnionych do gry to osoby z porażeniem mięśni kończyn dolnych i/lub górnych (tak zwana grupa IV), obejmująca klasy: 1A, 1B, 1C, 2, 3, 4, 5, 6. W Polsce dopuszcza się również zawodników z grupy III, czyli osoby po amputacjach kończyn dolnych (klasy A1–A4).

Każdy gracz otrzymuje punkty w zależności od poziomu sprawności.

• 1 punkt – gracze z największymi ograniczeniami (grupa IV, klasy 1A–3).
  
• 2 punkty – gracze z umiarkowaną sprawnością (grupa IV, klasa 4 oraz grupa III, klasa A1).
  
• 3 punkty – zawodnicy z najwyższą sprawnością wśród dopuszczonych (grupa IV, klasy 5 i 6 oraz grupa III, klasy A2–A4).
  

Zawody w piłce ręcznej na wózkach odbywają się zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. W Europie rozgrywane są turnieje narodowe i międzypaństwowe, z najbardziej prestiżowym, wspomnianym już wydarzeniem – European Wheelchair Handball Nations’ Tournament – które od kilku lat przyciąga coraz więcej reprezentacji. Zespoły rywalizują w formacie turniejowym, a mecze rozgrywane są według wcześniej ustalonego systemu klasyfikacji punktowej zawodników. Coraz częściej organizowane są także zawody integracyjne, w których obok zawodników z niepełnosprawnościami mogą występować osoby pełnosprawne, co sprzyja popularyzacji dyscypliny i jej otwartości.

Piłka ręczna na wózkach to zespołowy sport z jasno określonymi zasadami, umożliwiający osobom z niepełnosprawnościami brać udział w rozgrywkach lokalnych i międzynarodowych. Jest to dla nich szansa, by spędzić aktywnie czas i zadbać o swój rozwój.