Rzut oszczepem – poznaj tę dyscyplinę sportu

Rzut oszczepem znany jest tak naprawdę już od starożytności. To dyscyplina lekkoatletyczna zaliczana do technicznych, która wchodzi w skład siedmioboju i dziesięcioboju, jest także osobną konkurencją. Zawody w rzucie oszczepem rozgrywają się na zawodach o wielkiej randze: mowa tu między innymi o igrzyskach olimpijskich, mistrzostwach Europy czy mistrzostwach świata.

Na czym polega ta konkurencja? Tak naprawdę sam cel nie jest skomplikowany – zwycięzcą jest ten, kto rzuci oszczepem jak najdalej bez popełnienia jakichkolwiek błędów. Zawodnik musi wziąć rozbieg, by się odpowiednio rozpędzić, a następnie rzucić oszczep jedną ręką przed siebie, tak, by ostrze pozostawiło wyraźny ślad na torze po wbiciu. Choć w teorii brzmi to banalnie, samo wykonanie takiego rzutu prawidłowo, bez popełniania błędów i na znaczną odległość, jest naprawdę dużym sportowym wyzwaniem.

Czas zagłębić się w szczegóły. Zacznijmy od wymaganego sprzętu – jest nim oszczep składający się z trzonu, grotu (czyli ostrza) i osznurowania (tej części, za którą zawodnik powinien go trzymać). Oszczepy różnią się między sobą wagą – kobiety i młodsi zawodnicy posługują się lżejszymi (około 500-600 gramów), zaś mężczyźni operują nieco cięższymi (700-800 gramów). Co ciekawe, z uwagi na coraz dalsze wyrzuty i zagrożenie osób obserwujących zmagania oszczepników, zmieniono konstrukcję modelu oszczepu poprzez przesunięcie jego środka ciężkości. Skróciło to długość rzutów i zapewniło bezpieczeństwo kibicom.

Technika rzutu składa się z kilku faz. Oto one:

– pozycja wyjściowa – czyli odpowiednie złapanie oszczepu za osznurowanie, uniesienie ręki do góry i zgięciu jej w łokciu tak, by grot skierowany był do przodu. Z taką pozycją można ustawić się na polu do rozbiegu,

– faza rozbiegu – następnie należy wziąć krótki rozbieg, a po chwili cofnąć oszczep i zrobić tak zwaną przeplatankę, czyli bieg skrzyżny końcowej fazy nabiegu,

– pozycja wyrzutna – ciężar ciała należy przenieść na nogę zakroczną, stopa nogi wykrocznej powinna być ustawiona lekko bokiem. Tułów pochyla się do tyłu, a rękę z oszczepem maksymalnie prostuje, pamiętając, by grzbiet dłoni skierowany był w stronę podłoża,

– faza wyrzutu – to moment, w którym zawodnik stara się z jak największą siłą wyrzucić oszczep przed siebie, niczym strzała z łuku,

– faza utrzymania równowagi – po wyrzucie należy wykonać przeskok, czyli przeniesienie ciężaru ciała, by wyhamować przed linią kończącą rozbieg. Jej przekroczenie, choćby minimalne, wiąże się z uznanie próby za nieważną,

– pozycja końcowa – opuszczenie rozbiegu bez przekraczania linii.

Co ciekawe, wyróżnia się też dwa style rzucania oszczepem: klasyczny i hiszpański. Pierwszy z nich znamy z różnych zawodów lekkoatletycznych. Drugi zaś polegał na rzucie bardzo podobnym do stylu rzutu dyskiem, jednak z powodów bezpieczeństwa tuż przed Igrzyskami w Melbourne został zakazany.

Zastanawiasz się, o jakich liczbach i nazwiskach mowa, gdy chodzi o najlepsze wyniki w tej dyscyplinie? Obecny rekord świata mężczyzn w starym modelu należy do Uwe Hohna (108,4 m), w nowym modelu zaś do Jana Železnego (98,48 m). W kategorii kobiet w starej formule rekordzistką świata jest Petra Felke (80,00 m), zaś w nowej wersji Barbora Špotáková (72,28 m).

W rzucie oszczepem polscy zawodnicy również zaznaczyli swoją obecność w tej dyscyplinie. W Polsce rzut oszczepem pojawił się około 1905 roku. Jakiś czas później polscy zawodnicy mieli już swoje pierwsze sukcesy na międzynarodowych zawodach – Eugeniusz Lokajski zajął 7 miejsce na Igrzyskach w Berlinie, a Maria Kwaśniewska zajęła tam wysokie trzecie miejsce! Obecny rekord Polski należy do Piotra Bielczyka (90,78 m w starym modelu) i Marcina Krukowskiego (89,55m w nowym modelu). Wśród kobiet najlepszą polską oszczepniczką jest Genowefa Olejarz-Patla (65,96 m w starym modelu) i Maria Andrejczyk (71,40 w nowym modelu).

Polskich oszczepników nie brakuje także obecnie w rywalizacji na światowym poziomie. W 2007 roku Igor Janik znalazł się wśród finalistów mistrzostw świata, zaś w 2021 roku Maria Andrejczyk zdobyła srebrny medal na igrzyskach olimpijskich! To naprawdę ogromne osiągnięcia.

Lekkoatletyka to naprawdę wymagająca dziedzina sportu, w tym także należący do niej rzut oszczepem. Treningi i systematyczność to klucz do sukcesu. Jeśli zainteresowała Cię ta dyscyplina, nic nie stoi na przeszkodzie, byś spróbował swoich sił – choć trudny, jest to bardzo piękny i satysfakcjonujący sport.