Test Patricka, objaw Patricka – diagnostyka i interpretacja wyników

Test Patricka, znany również jako test odwiedzeniowy czy FABER, to jedno z najważniejszych narzędzi diagnostycznych stosowanych w ocenie dysfunkcji stawu biodrowego oraz stawu krzyżowo-biodrowego. Jego historia sięga początków XX wieku, kiedy to amerykański ortopeda Hugh Talbot Patrick opracował metodę klinicznego badania stawu biodrowego, pozwalającego ocenić ograniczenia ruchowe, obecność stanów zapalnych oraz uszkodzenia struktur stawu biodrowego i krzyżowo-biodrowego. Skrót FABER, oznaczający kolejno F – flexion (zgięcie), A – abduction (odwiedzenie), ER – external rotation (rotacja zewnętrzna), odnosi się do ruchów wykonywanych podczas badania. 

Test Patricka jest wykorzystywany w fizjoterapii, ortopedii oraz reumatologii, głównie w celu diagnostyki:

– chorób zwyrodnieniowych stawu biodrowego: na przykład koksartrozy, ograniczeń ruchomości wynikających z procesu degeneracyjnego chrząstki stawowej;
– dysfunkcji stawu krzyżowo-biodrowego: test pozwala ocenić stabilność i ruchomość stawu, a także wykryć przeciążenia i zmiany zapalne;
– zapaleń i przeciążeń więzadeł biodrowo-lędźwiowych: wystąpienie bólu podczas testu może wskazywać na problem w obrębie więzadeł stabilizujących miednicę;
– uszkodzeń struktur mięśniowo-powięziowych: test pozwala określić, czy ból wynika z dysfunkcji mięśni przywodzicieli uda, mięśnia biodrowo-lędźwiowego lub mięśni stabilizujących biodro;
– różnicowania przyczyn bólu lędźwiowego: test pomaga określić, czy ból dolnej części pleców jest związany ze stawem biodrowym, czy raczej ma źródło w kręgosłupie.

W celu wykonania testu Patricka pacjent powinien mieć na sobie odzież zapewniającą swobodę ruchów oraz umożliwiającą pełne odwiedzenie kończyny. Samo badanie przebiega w kilku etapach:

1. Pacjent układa się na plecach na stabilnym podłożu.
2. Kończyna nietestowana pozostaje wyprostowana i swobodnie oparta na kozetce.
3. Testowaną kończynę dolną pacjent zgina w stawie biodrowym i kolanowym.
4. Kostka boczna badanej nogi zostaje ułożona na kolanie kończyny przeciwnej.

1. Badający stabilizuje miednicę poprzez dociskanie biodra wyprostowanej nogi.
2. Drugą ręką terapeuta kładzie dłoń na kolanie testowanej kończyny.
3. Stopniowo zwiększa odwiedzenie i rotację zewnętrzną biodra, kierując kolano w stronę podłoża.
4. Ruch wykonywany jest do momentu osiągnięcia maksymalnego zakresu odwiedzenia lub wystąpienia bólu.

Test Patricka (FABERA) jest stosowany jako narzędzie diagnostyczne pomagające w doborze odpowiedniego programu terapeutycznego. Na podstawie wyniku testu fizjoterapeuta może:

– określić zakres ograniczeń ruchomości w stawie biodrowym,
– ocenić, czy konieczne jest wzmocnienie mięśni stabilizujących biodro i miednicę,
– dopasować ćwiczenia rozciągające i mobilizacyjne, jeśli problemem jest napięcie mięśniowe,
– zastosować techniki terapii manualnej, jeśli wynik testu wskazuje na dysfunkcję stawu krzyżowo-biodrowego,
– zalecić dodatkową diagnostykę obrazową (RTG, MRI) w przypadku podejrzenia zmian zwyrodnieniowych lub strukturalnych w stawie.

Test Patricka jest szczególnie istotny dla osób, które doświadczają przewlekłego bólu biodra, miednicy lub dolnej części pleców. Może być nieoceniony w diagnostyce zmian zwyrodnieniowych i urazów kości, wpływając pośrednio na poprawę jakości życia pacjentów i ich zdolność do wykonywania codziennych aktywności. Świadczyć o dodatnim wyniku może ból w określonym obszarze, co stanowi podstawę do dalszej diagnostyki. Dzięki wdrożeniu odpowiedniej terapii fizjoterapeuci i lekarze mogą dbać o zdrowie pacjentów, umożliwiając wyeliminowanie nieprawidłowości w układzie ruchu oraz pozwolić im się cieszyć różnymi aktywnościami, od spacerów po na przykład pływanie.