Test Jandy pozwala na ocenę przykurczu w stawie biodrowym i kolanowym, analizuje zgięcie kończyny oraz pozycję brzegu miednicy.
Zastanawiasz się, jak ocenić stopień napięcia w stawie biodrowym? Test Jandy to jedno z najważniejszych narzędzi w fizjoterapii i treningu funkcjonalnym, które dodatkowo pozwala ocenić stopień przykurczu mięśni oraz napięcie w obrębie stawów biodrowego i kolanowego.
Wiele osób zastanawia się, czy test Jandy można wykonać samodzielnie? Jakie mięśnie bada ten rodzaj testu fizjoterapeutycznego? Warto wiedzieć też, jakie ćwiczenia należy wprowadzić do planu treningowego czy rehabilitacyjnego, jeśli wynik testu wskaże na przykurcze mięśniowe w okolicy stawu biodrowego, stawu kolanowego czy w obrębie kręgosłupa? W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na te pytania.
Jest to ważne narzędzie diagnostyczne, często stosowane w pracy fizjoterapeuty czy specjalisty od rehabilitacji. Pozwala ocenić napięcie mięśni biodrowo-lędźwiowych, czworogłowego mięśnia uda oraz naprężacza powięzi szerokiej. Badanie ma na celu sprawdzić, czy dana osoba wykazuje prawidłową ruchomość w stawie biodrowym oraz czy nie występują nadmierne napięcia lub ograniczenia zakresu ruchu w tych miejscach.
Badanie jest stosunkowo proste do wykonania i może być wykonywane zarówno przez fizjoterapeutów, jak i trenerów personalnych. Dzięki temu poradnikowi zyskasz niezbędną wiedzę, aby nawet przeprowadzić to samodzielnie.
Podczas wykonywania badania pacjent kładzie się na plecach na równym, stabilnym podłożu. Następnie należy przyciągnąć jedną nogę do klatki piersiowej i przytrzymać ją obiema rękami. Można to zrobić samodzielnie, jednak większą dokładność zapewni przeprowadzenie testu przez specjalistę fizjoterapii lub rehabilitacji.
W tym momencie należy ocenić pozycję i potencjalne zgięcie drugiej, wyprostowanej nogi. Dlatego warto wykonać ten test w profesjonalnym gabinecie. Należy zwrócić uwagę zwłaszcza na poniższe kwestie.
– Czy druga kończyna dolna, a zwłaszcza udo unosi się nad podłożem w trakcie przyciągania?
– Czy kolano prostej nogi wykazuje rotację na zewnątrz?
– Czy biodro zmienia pozycję, powodując wklęsłość w plecach?
Jeśli badanie ruchomości wskazuje na jakiekolwiek odchylenia, może to wskazywać na przykurcz mięśniowy lub inne dysfunkcje, które powinny zostać poddane korekcji poprzez odpowiednie ćwiczenia.
Diagnostykę tego typu stosuje się w różnych przypadkach, zarówno w trakcie zabiegów fizjoterapii, jak i podczas treningu funkcjonalnego. Warto przeprowadzić badanie zwłaszcza wtedy, gdy pacjent:
– skarży się na przewlekłe bóle w dolnym odcinku kręgosłupa,
– odczuwa sztywność bioder i ograniczenie ruchomości podczas codziennych czynności,
– ma problem z prawidłową postawą ciała, szczególnie z właściwym ustawieniem miednicy,
– przygotowuje się do intensywnego i wzmożonego treningu siłowego na przykład zaawansowanych przysiadów z obciążeniem czy martwego ciągu,
– wraca do zdrowia i uzyskania pełnej sprawności po kontuzji kończyny dolnej.
Zastosowanie testu do oceny stanu zdrowia oraz mobilności pacjenta pozwala uniknąć kontuzji, oraz umożliwia dopasowanie odpowiednich ćwiczeń, które poprawią zakres ruchu i zniwelują dysbalans mięśniowy.
Samo prawidłowe przeprowadzenie testu jest bardzo ważne, ale potem warto jeszcze ocenić poszczególne parametry mobilności ciała, zwłaszcza w obszarze związanym ze stawem biodrowym, kolanowym czy w okolicy kręgosłupa. Sprawdź, jakie są normy oceny:
– Podczas testu wyprostowana kończyna dolna pozostaje płasko na podłożu, a staw biodrowy i kolanowy znajdują się w neutralnej pozycji.
– Nie występuje nadmierna rotacja kończyny dolnej.
– Plecy nie wyginają się w odcinku lędźwiowym (brak pogłębienia lordozy).
– W trakcie testu udo nogi wyprostowanej unosi się nad podłożem – może to wskazywać na przykurcz mięśnia biodrowo-lędźwiowego.
– Znaczne odchylenie kolana na zewnątrz – sugeruje potencjalne napięcie naprężacza powięzi szerokiej.
– Plecy wklęsłe i wyczuwalne napięcie w dolnej części kręgosłupa – objawy tego typu mogą świadczyć o nadmiernym napięciu w okolicy stawu biodrowego i kompensacjach posturalnych.
Nieprawidłowe wyniki testu Jandy mogą wskazywać na konieczność wdrożenia ćwiczeń rozciągających i wzmacniających, aby przywrócić równowagę mięśniową i poprawić zakres ruchu w stawie biodrowym.
Jeśli wynik testu wskazuje na ograniczoną ruchomość lub przykurcze, warto wprowadzić ćwiczenia rozciągające oraz mobilizacyjne. Poniżej kilka przykładów:
1. Rozciąganie mięśnia biodrowo-lędźwiowego
– Stań w pozycji wykroku, jedną nogę wysuń do przodu, drugą należy odstawić do tyłu.
– Wypychaj biodro w przód, nie odrywając jednak przy tym stopy od podłoża.
– Wytrzymaj w tej pozycji 30 sekund, następnie zmień stronę.
2. Rolowanie naprężacza powięzi szerokiej
– Połóż się bokiem na stabilnym podłożu i wykorzystaj tak zwany roller, czyli specjalny przyrząd fizjoterapeutyczny do masażu i rozluźniania napięcia mięśniowego. Rodzaj rollera dopasuj do stopnia zaawansowania ćwiczeń, w tym celu zapoznaj się dokładnie z opisem produktu lub poproś o pomoc specjalistę.
– Połóż się bokiem na wałku do masażu (rollerze) i powoli przesuwaj go wzdłuż zewnętrznej części uda lub też podeprzyj się na podłożu i spróbuj przesuwać ciało po wałku. Badana kończyna powinna być odwiedziona i ustawiona w rotacji wewnętrznej.
– Stosuj umiarkowany nacisk, unikając bólu.
3. Aktywacja pośladków – ćwiczenie hip thrust
– Usiądź na podłodze, oprzyj górną część pleców na ławce treningowej.
– Umieść sztangę z dostosowanym ciężarem lub gumę oporową na biodrach.
– Wypchaj biodra w górę, napinając przy tym aktywnie pośladki.
– Powoli wróć do pozycji wyjściowej i powtórz ruch.
Te ćwiczenia mogą pomóc Ci zmniejszyć napięcie w stawie biodrowym. Poprawiają także zakres ruchu i mogą zapobiegać kompensacjom prowadzącym do kontuzji. Pamiętaj jednak, że nawet najlepiej zaplanowana praca własna nie zastąpi profesjonalnej konsultacji z fizjoterapeutą czy rehabilitantem.
Test Jandy pozwala na przeprowadzenie ogólnej oceny napięcia mięśniowego w obszarze stawu biodrowego, stawu kolanowego oraz niektórych dolegliwości kręgosłupa. Jest szeroko stosowany w fizjoterapii i treningu funkcjonalnym, może pomóc zwłaszcza osobom z problemami posturalnymi, ograniczoną ruchomością czy bólem kręgosłupa w odcinku lędźwiowym.
Jak podchodzić do testu? Nieprawidłowe wyniki mogą wskazywać na napięcie mięśnia biodrowo-lędźwiowego, naprężacza powięzi szerokiej lub dysfunkcje w obrębie kończyny dolnej. Regularne wykonywanie odpowiednich ćwiczeń pozwala poprawić postawę ciała, zwiększyć zakres ruchu i uniknąć kontuzji w przyszłości. Pamiętaj jednak, że wymaga to dyscypliny i regularnych ćwiczeń. Jednorazowe wdrożenie założeń rehabilitacyjnych czy fizjoterapeutycznych nie przyniesie długotrwałych rezultatów.
Jeśli chcesz zadbać o zdrowie swoich bioder i kręgosłupa, warto regularnie przeprowadzać test Jandy i w razie potrzeby wdrażać odpowiednie ćwiczenia korekcyjne. Pamiętaj, aby takie ćwiczenia i testy przeprowadzać pod okiem profesjonalisty. Do domowych ćwiczeń przyda się natomiast dobry, sprawdzony sprzęt i akcesoria takie jak mata, roller (wałek masujący) czy gumy oporowe. Znajdziesz je w profesjonalnym sklepie sportowym!
